1970-1979 Yılları Arası ndaki Önemli Olaylar ve Tarihleri..
1970
6 Ocak 1970 : Başbakan Demirel, devam eden
anarşik olaylar karşısında halkı sağduyuya ve göreve çağırdı.
7 Ocak 1970 : Grip salgını tüm yurtta etkili durumda.
33 İlde okullar tatil edildi.
14 Ocak 1970 : Kurtuluş Savaşı Komutanlarından
Orgeneral Asım Gündüz (doğ:1880) öldü.
26 Ocak 1970 : Konya bağımsız milletvekili Prof.
Necmettin Erbakan tarafından 'sağ cephe boşluğunu doldurmak' amacıyla Milli
Nizam Partisi (MNP) kuruldu.
11 Şubat 1970 : Kore Savaşına katılan Türk
Tugayının Komutanı General Tahsin Yazıcı (Doğumu:1893) öldü.
- 1970 yılı
bütçesi 214'e karşı 224 oy ile reddedildi. Demirel istifa etti. Cumhurbaşkanı
Sunay, Demirel'i tekrar Kabineyi Kurmakla görevlendirdi.
20 Şubat 1970 : Boğaz Köprüsü'nün temeli Sunay ve
Demirel tarafından atıldı.
3 Mart 1970 : Demirel, 3. Kabinesini eski bakanlar
ile kurdu. 172'ye karşı 232 oy ile güvenoyu aldı.
3 Mart 1970 : Sultanahmet Meydanı'nda bulunan
Halide Edip Adıvar'ın büstü, gece meçhul kişilerce parçalandı.
18 Mart 1970 : Yüksek Öğretmen Okulu'nda olaylar, 1
öğrenci öldü.
19 Mart 1970 : İstanbul Teknik Üniversitesi'nde
polisler tarafından arama yapıldı.
27 Mart 1970 : Gediz'de şiddetli deprem. 1087 ölü
var. 90.000 kişi evsiz kaldı.
6 Nisan 1970 : İstanbul Üniversitesi, meydana gelen
anarşi olaylar sebebiyle süresiz kapatıldı. Okul polis kordonu altına alındı.
8 Nisan 1970 : Ermeniler, Beyrut'ta Türk
Haftası'nın açılışını önlediler.
13 Nisan 1970 : Öğrenciler Ankara Tıp Fakültesi'ni
bastılar. 1 askeri doktor öldü. Olayların büyümesi üzerine Ankara
Üniversitesi'ne bağlı bazı fakülteler kapatıldı.
18 Mayıs 1970 : Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrenci
yurdu sabaha karşı polis tarafından arandı. Bazı öğrenciler gözaltına alındı.
29 Mayıs 1970 : Ankara'da Toplum Polisleri (Çevik
Kuvvet), personel kanunu tasarısının tazminatları kaldıracağı yolundaki hükmünü
protesto etmek için göreve çıkmadılar.
1 Haziran 1970 : Ankara'da 'Anayasa Mitingi'
yapıldı.
3 Haziran 1970 : Ünlü yazar Orhan Kemal
(Doğumu:1914) öldü.
6 Haziran 1970 : Personel kanunu tasarısı ile halk
sağlığı hizmetlerinde reformun gerçekleşmemesini protesto için doktorlar
yürüdü.
8 Haziran 1970 : İstanbul Ün. Edebiyat Fakültesi'nde
çıkan çatışmada 1 öğrenci öldü.
14 Haziran 1970 : Personel kanunu tasarısındaki
aksaklıkları protesto için, Türk Persen Ankara'da büyük bir protesto gösterisi
düzenledi. (Bu tasarı için herkes yürüyor.)
16 Haziran 1970 : İstanbul'un Anadolu yakasında,
işçilerin düzenlediği büyük yürüyüş kanlı noktalandı. 3 ölü ve onlarca yaralı
var. İstanbul ve Kocaeli'nde 1 ay süre ile sıkıyönetim ilan edildi. Gece sokağa
çıkma yasağı konuldu.
17 Haziran 1970 : TİP'in itirazı üzerine, Anayasa
Mahkemesi, eski DP'lilere siyasi haklarının iadesini öngören kanunu 7'ye karşı
8 oyla iptal etti.
22 Haziran 1970 : İTÜ'nde sağcı ve solcu öğrenciler
arasında silahlı çatışma oldu, yaralılar var.
13 Temmuz 1970 : İTÜ öğrencileri sınavlara
girmediler.
14 Temmuz 1970 : Askerlik süresi 20 aya, yedek
subaylık 18 aya indirildi.
15 Temmuz 1970 : TBMM'de İstanbul ve Kocaeli'nde
uygulanan sıkıyönetim 2 ay daha uzatıldı.
9 Ağustos 1970 : Türk Lirası devalüe edildi.
15 Ekim 1970 : Sovyetler Birliğine ait bir uçak
kaçırılarak Trabzon'a indirildi.
21 Ekim 1970 : 2 Amerikalı General ile 1 Türk
Albayını Erzurum'dan Kars'a götüren U-8 tipi Amerikan uçağı rotayı şaşırarak
Sovyet topraklarına indi. Diplomatik temaslar sonunda geri alındı. Sovyetler,
Türkiye ve Amerika'yı protesto etti.
- AP 3.
Büyük Kongresi Ankara'da toplandı. Demirel, yeniden Genel Başkan seçildi.
(Demirel: 1425, Domaniç: 28, Yalçın: 15)
25 Ekim 1970 : Genel nüfus sayımı yapıldı.
Nüfusumuz: 35.666.549
27 Ekim 1970 : Bir Sovyet uçağı Sinop'a kaçırıldı.
25 Kasım 1970 : İstanbul Amerikan Koleji, meydana
gelen öğrenci olayları nedeniyle bir süre kapatıldı.
27 Kasım 1970 : İstanbul Kültür Sarayı, esrarengiz
şekilde yandı.
5 Aralık 1970 : İstanbul Çapa Yüksek Öğretmen Okulu
işgal edildi ve silahlı çatışma oldu. Okul süresiz kapatıldı.
7 Aralık 1970 : Ankara Yüksek Öğretmen Okulu işgal
edildi.
- Ankara'da
yabancı 5 şirketin bürosuna bomba atıldı.
8 Aralık 1970 : Hacettepe Üniversitesi'nde silahlı
çatışma çıktı.
10 Aralık 1970 : İstanbul Üniversitesi'nde 8 fakülte
kapatıldı.
11 Aralık 1970 : Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin
Batur, Cumhurbaşkanı Sunay'a, 'Buhranlı günlerin artması ve muhtemel
tehlikelerle' ilgili bir muhtıra verdi.
17 Aralık 1970 : Başbakan Demirel hakkındaki
soruşturma hazırlık tahkikatı, 276'ya karşı 309 oyla reddedildi. Demirel,
'İddiaların, ciddiyetten uzak olduğunu ve kendisini ilgilendirmediğini,
raporunda bunu belgelendirdiğini.' belirtti.
18 Aralık 1970 : Demokrat Parti, Adalet Partisi'nden
ayrılan 26 milletvekilinin de katılımıyla kuruldu.
20 Aralık 1970 : İstanbul'da 'kapıcılar' yürüyüş
yaptı.
30 Aralık 1970 : İnönü: "... Başlıca sorumlu,
tükenmiş iktidardır." dedi.
1971
5 Ocak 1971 : Muhalefet Lideri İnönü,
Cumhurbaşkanı Sunay ile, sürüp giden olaylara karşı alınacak tedbirler üzerine
görüştüler.
18 Ocak 1971 : İTÜ'nde öğrenciler polisle çatıştı.
20 Ocak 1971 : ODTÜ süresiz olarak kapatıldı.
25 Ocak 1971 : Polis, Siyasal Bilgiler Fakültesi
Yurdu'nda arama yaptı.
30 Ocak 1971 : İstanbul'da 11 özel okulun
öğrencileri, Devrimci Gençlik (Dev-Genç) ve Devrimci Kadınlar Birliği'nin de
katılımıyla, 'özel eğitimin devletleştirilmesi' için büyük bir yürüyüş
düzenlediler.
1 Şubat 1971 : Ankara Fen Fakültesi öğrencileri
boykot düzenlediler.
3 Şubat 1971 : Eski DP'lilerin siyasi haklarının
verilmesini öngören kanun teklifi, 217 AP milletvekili ve senatörün imzasıyla
TBMM Başkanlığı'na verildi.
12 Şubat 1971 : Bursa'da TOFAŞ Oto Fabrikası,
Cumhurbaşkanı Sunay tarafından hizmete açıldı.
- Ziraat
Bankası'nın Ankara Küçükesat Şubesi, silahlı kişilerce soyuldu.
15 Şubat 1971 : Ankara Balgat'ta Amerikan
tesislerinde görevli bir Amerikan Çavuşu kaçırıldı. Bir süre sonra serbest
bırakıldı.
20 Şubat 1971 : ODTÜ öğrencileri, bir süre önce Hacettepe
Üniversitesi Yurdu'nda meydana gelen olayları protesto etmek için
Ankara-Eskişehir yolunu trafiğe kapattılar.
2 Mart 1971 : İstanbul Hukuk Fakültesi'nde
öğrenciler polis ile çatıştı.
4 Mart 1971 : Ankara'da 4 Amerikalı asker, Türk
Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) isimli örgüt tarafından kaçırıldı. 4 gün sonra
serbest bırakıldılar.
5 Mart 1971 : ODTÜ'de güvenlik kuvvetlerinin
arama yapmak istemeleri üzerine çıkan çatışmada, 1 öğrenci öldü, 1 jandarma
şehit oldu, onlarca yaralı var.
- Bir süre
önce Kırıkhan'da Hamidiye Camii'ne yapılan bombalı saldırıyı protesto etmek
için yürüyüş yapan halk, güvenlik kuvvetleri ile çatıştı. Çok sayıda ölü ve
yaralı var.
- Akbank'ın
İstanbul Kadıköy Selamiçeşme Şubesi silahlı kişilerce soyuldu.
- Ankara
Erkek Teknik Yüksek Okulu'nda çıkan çatışmada yaralananlar oldu.
7 Mart 1971 : İnönü yaptığı konuşmada: "...
Kanla biten sonuç tamir olunmaz."
12 Mart 1971 : Türk Silahlı Kuvvetleri '12 MART
MUHTIRASI’NI verdi.
"1-Parlamento ve Hükümet süregelen tutum, görüş ve icraatı ile yurdumuzu
anarşi, kardeş kavgası, sosyal ve ekonomik huzursuzluklar içine sokmuş.
Atatürk'ün bize hedef verdiği çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmak ümidini kamu
oyunda yitirmiş ve Anayasanın öngördüğü reformları tahakkuk ettirememiş olup,
Türkiye Cumhuriyeti'nin geleceği ağır bir tehlike içine düşürülmüştür.
2-Türk Milletinin sinesinden çıkan
Silahlı Kuvvetleri'nin bu vahim ortam hakkında duyduğu üzüntü ümitsizliği
giderecek çarelerin partiler üstü bir anlayışla meclislerimizce
değerlendirilerek mevcut anarşik durumu giderecek ve anayasanın öngördüğü
reformları Atatürkçü bir görüşle ele alacak ve inkılap kanunlarını uygulayacak
kuvvetli ve inandırıcı bir hükümetin demokratik kurallar içinde teşkili zaruri
görülmektedir.
3-Bu husus süratle tahakkuk ettirilmediği takdirde Türk Silahlı Kuvvetleri
kanunların kendisine vermiş olduğu Türkiye Cumhuriyeti'ni korumak ve kollamak
görevini yerine getirerek idareyi doğrudan doğruya üzerine almağa kararlıdır.
Bilgilerinize"
Türk
Silahlı Kuvvetleri adına Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç, Kara
Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral
Celal Eyicioğlu ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur imzalı bu
muhtıra, Cumhurbaşkanı'na, Cumhuriyet Senatosuna ve TBMM Başkanlığına verildi.
- Başbakan
Süleyman Demirel istifa etti.
- CHP
Lideri İnönü, Silahlı Kuvvetlerin muhtırası ve Demirel'in istifası üzerine,
"Demokratik bir istifadır." dedi.
19 Mart 1971 : Kocaeli Milletvekili Nihat Erim,
Kabineyi kurmakla görevlendirildi.
21 Mart 1971 : Yazar ve gazeteci Falih Rıfkı Atay
(Doğumu:1894) öldü.
26 Mart 1971 : Türkiye'nin 12. Başbakanı Nihat Erim
Kabinesini açıkladı. Kabinede, 5 AP'li, 3 CHP'li, 1 MGP' li, 1 Milli Birlik
Grubu üyesi ve Parlamento dışından 14 teknisyen görev aldı. 7 Nisan'da yapılan
oylamada 46 red, 3 çekimser oya karşın 321 oyla güvenoyu aldı. 74 Milletvekili
oylamaya katılmadı.
Başbakan Nihat
Erim
Başbakan Yardımcısı Sadi
Koçaş (CHP)
Başbakan Yardımcısı Atilla
Karaosmanoğlu (Dış)
Devlet Bakanı Mehmet
Özgüneş (Tabi Senatör)
Devlet Bakanı Doğan
Kitaplı (AP)
Devlet Bakanı İsmail
Arar (CHP)
Milli Savunma Bakanı Ferit
Melen (MGP)
İçişleri Bakanı Hamdi
Ömeroğlu (Dış)
Dışişleri Bakanı Osman
Olcay (Dış)
Maliye Bakanı Said
Naci Ergin (Dış)
Milli Eğitim Bakanı Şinasi
Orel (Dış)
Gençlik ve Spor Bakanı Sezai
Ergün (AP)
Orman Bakanı Selahattin
İnal (Dış)
Köy İşleri Bakanı Cevdet
Aykan (Dış)
İmar ve İskan Bakanı Selahattin
Babüroğlu (Dış)
Turizm Bakanı Erol
Yılmaz Aksal (AP)
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bk. İhsan
Topaloğlu (CHP)
Sanayi ve Ticaret Bakanı Ayhan
Çilingiroğlu (Dış)
Ulaştırma Bakanı Haluk
Arık (Dış)
Tarım Bakanı Orhan
Dikmen (Dış)
Bayındırlık Bakanı Cahit
Karakaş (AP)
Dış Ekonomik İlişkiler Bakanı Özer Derbil (Dış)
Sağlık Bakanı Türkan
Akyol (Dış)
Gümrük ve Tekel Bakanı Haydar
Özalp (AP)
5 Nisan 1971 : 2 işadamı Dev-Genç militanlarınca
kaçırıldı. 16 saat sonra serbest bırakıldılar.
11 Nisan 1971 : Genelkurmay Plan ve Program Dairesi
Başkanı Korgeneral Atıf Erçıkan'ın Ankara'daki evine bomba atıldı, hasar
meydana geldi.
15 Nisan 1971 : İstanbul'da bir doktorun oğlu,
Dev-Genç militanlarınca kaçırıldı, 250.000 lira fidye karşılığı serbest
bırakıldı.
22 Nisan 1971 : İstanbul, askeri ve sivil ekipler
tarafından, gece sabaha kadar arandı.
- İnönü:
"Eşkiya sokağa hakim olmuştur." dedi.
25 Nisan 1971 : Çin Halk Cumhuriyeti ile diplomatik
ilişkiler kurulmasına karar verildi.
26 Nisan 1971 : İstanbul, İzmir, Ankara, Kocaeli,
Sakarya, Zonguldak, Eskişehir, Adana, Hatay, Diyarbakır ve Siirt illerinde 1
aylık sıkıyönetim ilan edildi.
- Ünlü
tiyatro sanatçısı Celal Sururi (Doğumu:1903) öldü.
27 Nisan 1971 : Dev-Genç, Doğu Kültür Ocakları ve
Ülkü Ocakları kapatıldı.
3 Mayıs 1971 : Ziraat Bankası İstanbul Unkapanı
Şubesi'ni soymak isteyen hırsızlar, banka koruma görevlisi Tahsin Yaman'ı öldürdüler.
Suçlular yakalandı. Yaman'ın cenazesi askeri törenle kaldırıldı.
13 Mayıs 1971 : Sıkıyönetim mahkemelerinde
duruşmalar başladı. Tüm yurtta arama ve taramalar aralıksız sürdürülüyor.
17 Mayıs 1971 : İsrail'in İstanbul Başkonsolosu
Ephraim Elrom kaçırıldı.
21 Mayıs 1971 : Anayasa Mahkemesi, Necmettin
Erbakan'ın kurduğu ve Genel Başkanlığı'nı yaptığı 'Milli Nizam Partisi'
hakkında, 'Laik devlet niteliğinin ve Atatürk devrimciliğinin korunması'
prensiplerine aykırı olduğu gerekçesiyle kapatma kararı verdi.
- İzmir'de
silahlı kişiler, güvenlik kuvvetleriyle silahlı çatışmaya girdiler. Ölü ve
yaralılar var.
23 Mayıs 1971 : İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı,
İstanbul'da arama yapılması için kentte cumartesi gece yarısından pazar günü
saat 15.00'e kadar sokağa çıkma yasağı koydu. 25.000 polis ve asker aramaya
katıldı.
30 Mayıs 1971 : İstanbul'da, Mahir Çayan ve
ekibinin ellerinde rehin tuttukları Sibel Erkan, 51 saat sonra güvenlik
kuvvetlerinin operasyonu sonucu kurtarıldı.
7 Haziran 1971 : Başbakan Nihat Erim, radyodan bir
konuşma yaptı: "Ordu durup dururken 12 Mart muhtırasını vermedi. Memleket
bir ortamın içine götürülmüştü, sürüklenmişti ve bu ortamda çok tehlikeli bir
hal almıştı. O kadar tehlikeli bir hal almıştı ki, bir sabah uyanacaktık, belki
Endonezya'daki gibi komünist avına çıkmış kitleler görebilirdik. Böyle
tahrikler, böyle kışkırtmalar vardı. Yahut aksi, bir gece bakacaktık ki, çok
küçük bir azınlık fakat kararlı, silahlı, dinamitli, gayet iyi örgütlenmiş çok
küçük bir azınlık, memlekette bir darbe yapmış. İşte bu ortamın karşısında
buldum kendimi ve ordu bunu önlemek için 12 Mart Muhtırası'nı verdi.."
(Demek ki bunları görmek için Başbakan olmak gerekiyormuş.)
21 Haziran 1971 : Eski Milli Birlik Komitesi üyesi
İrfan Solmazer, 'Devlet bütünlüğünü bozmak üzere gizli örgüt kurduğu'
iddiasıyla gözaltına alındı.
24 Haziran 1971 : Anayasa Mahkemesi, İstanbul'da
şekercilik yapan Hasan Turan adlı bir vatandaşın Genel Başkanı olduğu Türkiye
İleri Ülkü Partisi'ni kapatma kararı aldı.
2 Temmuz 1971 : Senato'da, Milli Birlik Komitesi
üyelerinden Tabi Senatör Ekrem Acuner'in dokunulmazlığının kaldırılması sert
tartışmalardan sonra kabul edildi. (91 evet, 27
hayır, 1 çekimser) Acuner, Anayasa
Mahkemesi'ne başvurdu.
14 Temmuz 1971 : Atatürk'ün yakın arkadaşı Kılıç Ali
(Doğumu:1888) öldü.
23 Temmuz 1971 : Sıkıyönetim 11 ilde 2 ay daha
uzatıldı.
26 Temmuz 1971 : ODTÜ yeniden öğretime başladı.
27 Temmuz 1971 : İzmir-Aydın yolunda Ziraat
Bankası'na ait bir araç silahlı kişilerce soyularak 4.000.000 lira çalındı.
Soyguncuların Dev-Genç ile ilişkisi olduğu belirlendi.
3 Ağustos 1971 : Senato'da, Kontenjan Senatörü ve
eski Milli Birlik Komitesi üyesi Cemal Madanoğlu ve Osman Köksal'ın
dokunulmazlıkları kaldırıldı. Madanoğlu: 98 evet, 26 hayır, 1 çekimser. Köksal:
89 evet, 32 hayır, 3 çekimser.
5 Ağustos 1971 : Türkiye-Çin Halk Cumhuriyeti (Kızıl
Çin) ilişkileri saat 13.00'den itibaren yürürlüğe girdi. Türkiye, Çin H.C.'ni
tanıyan 8. NATO üyesi oldu. Milliyetçi Çin Elçilik mensupları, Türkiye'den
ayrılıyor.
14 Ağustos 1971 : 21 Haziran'da tutuklanan, Eski MBK
üyesi İrfan Solmazer tahliye edildi.
26 Ağustos 1971 : 26 Ağustos 1071'de Anadolu'yu
Türklere açan Malazgirt Zaferi'nin 900. yıl dönümü bütün yurtta törenlerle
kutlandı.
27 Ağustos 1971 : 1961 Anayasası'nın değiştirilmesini
öngören 430 imzalı teklif, 2'ye karşı 373 oyla kabul edildi. (görülmemiş bir
ittifak.)
10 Eylül 1971 : Boğaziçi Üniversitesi kuruldu.
Robert Koleji binası, Boğaziçi Üniversitesi'ne tahsis edildi.
11 Eylül 1971 : Komutanlarla Bakanlar arasında 5
saat süren toplantı yapıldı. Yeni kabinenin 157 günlük icraatı ve sonuçları
beraberce gözden geçirildi. (Bir nevi Teftiş)
19 Eylül 1971 : Türkiye Güzeli Filiz Vural (18),
Avrupa Güzeli seçildi.
23 Eylül 1971 : 11 ilde sürdürülen sıkıyönetim 2 ay
daha uzatıldı.
5 Ekim 1971 : AP Genel İdare Kurulu bir bildiri
yayınlayarak, hükümetin 'partiler üstü' vasfını kaybettiğini ileri sürerek 5
Bakanını Hükümetten çekti.
6 Ekim 1971 : Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay
tarafından açılışı yapılan, 6. Akdeniz Oyunları İzmir'de başladı.
9 Ekim 1971 : Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve
Hüseyin İnan'ında aralarında bulunduğu 17 aşırı solcu genç, Anayasa'yı tebdil,
tağyir ve ilgaya teşebbüsten, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi'nce ölüm
cezasına çarptırıldılar. 3 sanık 5'er yıl hapse çarptırıldı, 3 sanık ise beraat
etti.
14 Ekim 1971 : Cumhurbaşkanı Sunay, İran'ın 2500.
kuruluş yıldönümü törenleri için İran'a gitti.
26 Ekim 1971 : AP'nin bakanlarını çekmesiyle
başlayan hükümet bunalımı, Çankaya Köşkü'nde AP Lideri Demirel ile yapılan 3
saat 45 dakikalık görüşmeden bir sonuç alınamayınca hükümetin istifası ile
sonuçlandı. Sunay, Erim'in istifasını kabul etmedi.
5 Kasım 1971 : AP Merkez Temsilciler Meclisi, 5
Ekim kararını (Kabine'den 5 AP'li bakanın geri çekilmesi) geri aldılar.
12 Kasım 1971 : AP Genel Başkanı Süleyman Demirel,
kendisi için tahkikat açılmasını istedi.
25 Kasım 1971 : 11 ilde devam eden sıkıyönetim 2 ay
daha uzatıldı.
29 Kasım 1971 : Maltepe 2. Zırhlı Tugay Askeri
Hapishanesi'nde tutuklu bulunan 5 anarşist kaçtı.
3 Aralık 1971 : 11 Bakan, reformların yapılmasının
imkanı kalmadığı gerekçesiyle toplu olarak istifa ettiler. Bunun üzerine, Nihat
Erim istifasını Cumhurbaşkanı'na sundu.
5 Aralık 1971 : Nihat Erim tekrar Hükümeti kurmakla
görevlendirildi.
11 Aralık 1971 : Nihat Erim 2. Kabinesini kurdu.
Kabinede, AP'den 7, CHP'den 4, MGP'den 1, Meclis dışından 12 Kişi yer aldı.
Yapılan güven oylamasında 301 evet, 45 hayır, 3 çekimser oy aldı. (CHP'de
Ecevit taraftarları ile AP'de Demirel karşıtları oylamaya katılmadılar.)
1972
6 Ocak 1972 : Atatürk devri Dışişleri
Bakanlarından Tevfik Rüştü Aras (Doğumu:1883) öldü.
10 Ocak 1972 : Askeri Yargıtay, Deniz Gezmiş, Yusuf
Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki ölüm cezalarını onayladı.
21 Ocak 1972 : THY'ye ait DC-9 tipi yolcu uçağı
Hac dönüşü, yolcusuz olarak Adana yakınlarında düştü. 1 hostes öldü.
23 Ocak 1972 : İstanbul'da, 03.00 ile 18.00
saatleri arasında sokağa çıkma yasağı konarak, kent genelinde 512.000 ev
arandı.
24 Ocak 1972 : İnönü, TBMM'de ve idamlar hakkında
konuştu: "... Siyasi suçlar için idam olmaması fikrindeyim, bunu
kaldıralım. Dünyada memleketler var ki idam cezasını büsbütün
kaldırmışlardır."
- Sıkıyönetim
11 ilde 2 ay daha uzatıldı.
- Pakistan
Devlet Başkanı Zülfikar Ali Butto, Türkiye'ye resmi bir ziyarette bulundu.
30 Ocak 1972 : İstanbul'da Aksaray Alt Geçidi
hizmete açıldı.
8 Şubat 1972 : Türkiye'de Haşhaş ekiminin
yasaklanmasından sonra Amerika, ilk tazminat olarak 35 milyon TL. verdi.
24 Şubat 1972 : 229 sanıklı Dev-Genç davasına,
Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi'nde başlandı.
8 Mart 1972 : Eski Başbakanlardan Adnan
Menderes'in büyük oğlu, DP Genel Başkanı Yüksel Menderes Ankara'da intihar
etti.
10 Mart 1972 : TBMM, 09.10.1971'de idama mahkum
edilen 17 kişiden, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın cezalarını
onayladı.
11 Kasım 1972 : Anarşist eylemlere katıldıkları ve
29.11.1971'de Maltepe Askeri Cezaevi'nden kaçan 5 mahkuma yardım ettikleri
gerekçesiyle, 57 subay ve 11 astsubay ordudan ihraç edildi.
13 Mart 1972 : Ankara'da saat 00.30 ile 04.00
arasında sokağa çıkma yasağı kondu.
19 Mart 1972 : Başbakan Nihat Erim, ABD Başkanı
Nixon ile görüşmek üzere Amerika'ya gitti.
23 Mart 1972 : Cumhurbaşkanı Sunay, Deniz Gezmiş,
Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın cezalarını onayladı.
25 Mart 1972 : Sıkıyönetim 11 ilde 2 ay daha
uzatıldı.
27 Mart 1972 : Odu'nun Ünye İlçesi'nde ki Radar
Üssü'nde görevli iki İngiliz ve bir Kanadalı Teknisyen kaçırıldı. Kaçıranlar,
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın cezalarının kaldırılmasını
istediler. Niksar'ın Kızıldere köyünde, güvenlik kuvvetleri tarafından sarılan
anarşistler Teknisyenleri öldürdüler. Operasyon sonucunda 1 anarşist ölü
diğerleri sağ olarak ele geçirildi. (Bu olay Kızıldere olayı olarak anılır.)
30 Mart 1972 : İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı,
01.00-04.00 saatleri arasında sokağa çıkma yasağı koydu.
- Başbakan
Erim, anarşistler tarafından öldürülen iki İngiliz ve bir Kanadalı Teknisyenler
için, İngiliz ve Kanada Başbakanlarına taziye mesajı gönderdi.
12 Nisan 1972 : ABD'den satın alınan iki denizaltı
Türkiye'ye getirildi.
17 Nisan 1972 : Başbakan Nihat Erim istifa etti.
22 Nisan 1972 : CHP'de anlaşmazlık iyice su yüzüne
çıktı. Parti, İnönücüler ve Ecevitçiler olarak ikiye bölündü. İnönü:
"CHP'de İttihat ve Terakki usullerine izin vermeyeceğim." dedi.
29 Nisan 1972 : Cumhurbaşkanı Sunay, Kabineyi
Kurmakla Kontenjan Senatörü Suat Hayri Ürgüplü'yü görevlendirdi. Ürgüplü, daha
sonra görevi Cumhurbaşkanı'na iade etti.
3 Mayıs 1972 : İçinde İsmet İnönü'nün oğlu Erdal
İnönü'nün de bulunduğu THY'ye ait 'Boğaziçi' isimli yolcu uçağı, 4 silahlı
anarşist tarafından Bulgaristan'ın başkenti Sofya'ya kaçırıldı. 67 yolcu ve
mürettebat 28 saat sonra serbest bırakıldı. Bulgaristan, hava korsanlarına
iltica hakkı verdi.
4 Mayıs 1972 : Jandarma Genel Komutanı Org.
Kemalettin Eken'e Ankara'da suikast düzenlendi. Eken kurtuldu, Eken'in
korumaları ile anarşistler arasında çıkan çatışmada biri ölü diğeri sağ olarak
ele geçirildi.
6 Mayıs 1972 : Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve
Hüseyin İnan'ın cezaları, Ankara Cebeci Kapalı Cezaevi avlusunda infaz edildi.
7 Mayıs 1972 : CHP Olağanüstü Kurultayı'nda,
Bülent Ecevit 709, İsmet İnönü 498 oy aldı.
8 Mayıs 1972 : İnönü, Atatürk'ün ölümünden bu yana
(33 yıl 4 ay) sürdürdüğü CHP Genel Başkanlığı'ndan istifa etti. Ecevit:
"Devrimci kadrolar CHP'yi Atatürk ve İnönü'ye layık bir şekilde
yaşatacaktır." Kemal Satır: "İnönü hayatta iken İnönü'süz bir CHP nasıl
olacaktır?" dedi.
14 Mayıs 1972 : CHP Özel Kurultayı 826 oy ile
Bülent Ecevit'i Genel Başkanlığa seçti.
15 Mayıs 1972 : Milli Savunma Bakanı Ferit Melen
(MGP) kabineyi kurmakla görevlendirildi.
22 Mayıs 1972 : Ferit Melen Kabinesi güvenoyu aldı.
Kabinede, AP'den 8, CHP'den 5, MGP'den 2, Meclis dışından 9 ve Kontenjan
Senatörü olarak 1 kişi görev aldı.
24 Mayıs 1972 : 11 ilde devam eden sıkıyönetim 2 ay
daha uzatıldı.
17 Haziran 1972 : Başbakan Ferit Melen, Batı
Almanya'da bir televizyona ordunun müdahale nedenlerini anlattı.
7 Temmuz 1972 : İstanbul Fener Ortodoks Kilisesi
Patriği Athenagoras öldü.
13 Temmuz 1972 : İstanbul'da Cumhurbaşkanı Sunay'ın
başkanlığında bir zirve toplantısı yapıldı.
16 Temmuz 1972 : İmroz Metropoliti Dimitrios
Papadopulos (58) Fener Patrikliğine seçildi.
19 Temmuz 1972 : 11 ilde devam eden sıkıyönetim 2 ay
daha uzatıldı.
20 Temmuz 1972 : Almanya'ya giden 500.000'nci işçi
törenle uğurlandı.
- CHP'de
istifalar ve parti disiplinine uymadıkları gerekçesiyle ihraçlar başladı.
7 Ağustos 1972 : CHP Yüksek Disiplin Kurulu, eski
Genel Sekreter Kemal Satır ile eski Devlet Bakanı Ali İhsan Göğüş'ü partiden
ihraç etti.
15 Ağustos 1972 : Eski Milli Birlik Komitesi üyesi
İrfan Solmazer, hakkında yurtdışına çıkış yasağı bulunmasına rağmen izinsiz
olarak yurt dışına çıktı.
22 Ağustos 1972 : Şair ve gazeteci Orhan Seyfi Orhon
(Doğumu:1890) öldü.
24 Ağustos 1972 : Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Faruk
Gürler Genel Kurmay Başkanlığı'na, Org. Semih Sancar Kara Kuvvetleri
Komutanlığı'na, Oram. Kemal Kayacan Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na atandılar.
29 Ağustos 1972 : Milli Eğitim Bakanlığı, yeni
ilkokul yönetmeliğinde, ilkokul öğrencilerinin her pazartesi günü, 'Türküm
doğruyum, çalışkanım...' ile başlayan geleneksel antlarının sonunu, 'Ey, bu
günümüzü sağlayan Ulu Atatürk, açtığın yolda, kurduğun ülküde, gösterdiğin
amaçta hiç durmadan yürüyeceğime ant içerim, ne mutlu Türküm diyene.' şeklinde
değiştirdi.
4 Eylül 1972 : Cumhuriyetçi Parti kuruldu.
23 Eylül 1972 : 11 ilde devam eden sıkıyönetim 2 ay
daha uzatıldı.
1 Ekim 1972 : Cemal Kamacı, 63.5 kg.'da Avrupa
Boks Şampiyonu oldu.
19 Ekim 1972 : AP Kongresi Ankara'da toplandı.
Süleyman Demirel tekrar Genel Başkanlığa seçildi.
22 Ekim 1972 : THY'nin Truva isimli yolcu uçağı
Sofya'ya kaçırıldı. Yolcular 38 saat sonra serbest bırakıldı.
2 Kasım 1972 : TBMM Başkanlığı'na Sabit Osman Avcı
seçildi.
5 Kasım 1972 : CHP Meclis Grubu, Hükümette bulunan
5 Bakanını çekme kararı aldı.
- İsmet
İnönü, CHP'den ve Malatya Milletvekilliği'nden istifa etti.
16 Kasım 1972 : CHP'den ve Milletvekilliği'nden
istifa eden İnönü, Anayasa'nın eski Cumhurbaşkanlarına tanıdığı haktan
yararlanarak, Cumhuriyet Senatosu'nda ilk 'Tabi Senatör' oldu.
22 Kasım 1972 : MP Genel Başkanı Osman Bölükbaşı,
sağlık durumundan dolayı bu görevinden istifa etti.
19 Aralık 1972 : Gazeteci ve yazar Ahmet Emin Yalman
(Doğumu:1888) öldü.
1973
2 Ocak 1973 : Siyasi Parti Liderleri Çankaya'da
toplandı. Cumhurbaşkanı Sunay, liderlerden 'reformlar' için uzlaşma istedi.
3 Ocak 1973 : Suriye'den kaçak olarak Türkiye'ye
giren silahlı 9 anarşistle güvenlik kuvvetleri arasında çıkan çatışmada, 1
asker ve 2 köylü şehit oldu.3 asker ve 3 köylü yaralandı. Anarşistler kaçtı.
4 Ocak 1973 : Hürriyet Gazetesi, silahlı
anarşistlerin güneydoğu sınırlarımızda güvenlik kuvvetleriyle yaptıkları
çatışma haberi dolayısıyla, Hatay ve Adana illerinde toplatıldı. Konu Meclis'e
getirildi. Karar kısa bir süre sonra kaldırıldı.
13 Ocak 1973 : Sabotajları önlemek için, her
havaalanına komutanlıklar kuruldu.
25 Ocak 1973 : 11 ilde devam eden sıkıyönetim
Sakarya ve Zonguldak'ta kaldırıldı. Diğer 9 ilde 2 ay daha uzatıldı.
28 Ocak 1973 : Los Angeles Başkonsolosumuz Mehmet
Baydar ile Konsolos Bahadır Demir, Mıgırdıç Yanıkyan isimli bir Ermeni
tarafından öldürüldü.
14 Şubat 1973 : Ermenilerin Marsilya'da bir kilise
avlusuna diktikleri Türkiye aleyhtarı bir anıt dolayısıyla Fransa'yı
protesto ettik. Türkiye Büyükelçisi bir süre yurda döndü. (Ocak 2001'deki sözde
soykırım tasarısına giden önemli bir adım, zamanında gerekli çalışmaları
başlatabilseydik acaba bu karar çıkar mıydı. Tarih yine tekerrür etmiştir.)
21 Şubat 1973 : Yüksek Komuta Heyeti bir tebliğ
yayınladı: "... Silahlı Kuvvetler ve 12 Mart Muhtırası'nı küçük düşürecek
sataşma ve beyana son verilmelidir."
22 Şubat 1973 : İstanbul Devlet Mühendislik ve
Mimarlık Akademisi'nde bir kısım ek binalar sabaha karşı yandı. Sabotaj şüphesi
var.
28 Şubat 1973 : Cumhuriyetçi Parti, Milli Güven
Partisi ile güç birliği yaparak birleşme kararı aldı. Kendilerine katılan
Bağımsız Halkçılar ile beraber 'Cumhuriyetçi Güven Partisi' adını aldılar.
4 Mart 1973 : Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP)
Genel Başkanlığı'na Turhan Feyzioğlu seçildi.
5 Mart 1973 : Genelkurmay Başkanı Org. Faruk Gürler
emekliliğini istedi. (Cumhurbaşkanlığı seçimleri yaklaşıyor.)
6 Mart 1973 : Faruk Gürler, Kontenjan Senatörü
oldu. Genelkurmay Başkanlığı'na Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Semih Sancar
atandı.
25 Mart 1973 : Tabi Senatör İsmet İnönü,
Cumhuriyet Senatosu'nda, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın görev süresinin
uzatılmasını öngören Anayasa değişikliği teklifi üzerine: "Bunu
yapmayınız. Bu O'na iyilik değildir. Vazifesini bırakmasını bilirse şerefli bir
iş yapmış olur." dedi. Tasarı reddedildi. (Nisan 2000, 9.Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel hakkındaki Anayasa teklifi. Tarih yine tekerrür etti, hem de
aynı sonuç ile birlikte.)
26 Mart 1973 : Türkiye'nin büyük rüyası
gerçekleşti. İstanbul'un iki yakasını birleştiren Boğaz Köprüsü, karşılıklı
olarak bağlandı.
28 Mart 1973 : 7 yıllık görev süresini tamamlayan
Türkiye'nin 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay görevinden ayrıldı.
3 Mart 1973 : Cumhurbaşkanı seçileceğine kesin
gözüyle bakılan Kontenjan Senatörü ve eski Genelkurmay Başkanı Faruk Gürler,
Meclis'te büyük bir hüsrana uğrayarak Cumhurbaşkanı seçilemedi.
5 Nisan 1973 : Siyasi partilerin yetkilileri,
Cumhuriyet'in 50. yılında bir 'genel af' çıkarmaktan yana olduklarını
belirttiler.
6 Nisan 1973 : Uzun süren görüşmeler ve
oturumlardan sonra Kontenjan Senatörü ve Emekli Oramiral Fahri Korutürk Türkiye
Cumhuriyeti'nin 6. Cumhurbaşkanı seçildi.
7 Nisan 1973 : Ferit Melen Hükümeti, yeni
Cumhurbaşkanı seçilmesinden dolayı, demokratik rejimin bir gereği olarak istifa
etti.
12 Nisan 1973 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Ticaret
Bakanı ve Kontenjan Senatörü Naim Talu'yu Hükümeti kurmakla görevlendirdi.
15 Nisan 1973 : Nami Talu Kabineyi kurdu. Kabine'de
AP'den 12, CGP'den 5, Bağımsız 4 ve Meclis dışından 4 kişi yer aldı.
21 Nisan 1973 : Ünlü yazar Kemal Tahir
(Doğumu:1910) öldü.
13 Mayıs 1973 : Seçmen kütüklerinin yazılması için
bütün yurtta sokağa çıkma yasağı kondu.
20 Mayıs 1973 : Prof. Necmettin Erbakan, kapatılan
Milli Nizam Partisi'nden (MNP) sonra, Milli Selamet Partisi'ni (MSP) kurdu. 3
milletvekili MSP'ye geçti.
11 Haziran 1973 : Mardin Kızıltepe'de özel arabası
içerisinde silahla öldürülen AP Milletvekili Abdürrahim Türk'ün başı olduğu
'Kanco' aşireti mensupları ile, kendilerine düşman saydıkları ve Türk'ü
öldürdüklerini öne sürdükleri 'Bup' aşireti mensupları arasında çıkan çatışmada
12 kişi öldü.
5 Temmuz 1973 : Üniversiteye giriş sınavının
soruları çalındı.
24 Eylül 1973 : Şair ve yazar Şükufe Nihal
(Doğumu:1896) öldü.
6 Ekim 1973 : Ortadoğu'da İsrail-Filistin Savaşı
yeniden başladı.
13 Ekim 1973 : Ünlü hikaye yazarı Halikarnas
Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı) (Doğumu:1887) öldü.
14 Ekim 1973 : Milletvekili seçimleri yapıldı.
CHP: 185 AP: 149 MSP: 48 CGP:
13 MHP: 3 TBP: 1 Bağımsız: 6
Milletvekilliği kazandılar.
17 Ekim 1973 : CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit,
Hükümeti kurmakla görevlendirildi.
29 Ekim 1973 : Sivas'ta Cumhuriyet Üniversitesi
kurulması kararlaştırıldı.
30 Ekim 1973 : İstanbul Boğaz Köprüsü,
Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından törenle açıldı.
1 Kasım 1973 : Bogaz Köprüsünden ilk 24 saat içinde 28.126
araç geçti. 400.000 TL. gelir elde edildi.
2 Kasım 1973 : TBMM Başkanlığı seçimlerinin 10.
turunda da bir sonuç alınamadı.
5 Kasım 1973 : Ünlü tiyatro sanatçısı İsmail
Dümbüllü öldü.
7 Kasım 1973 : Ecevit, Hükümeti kuramayacağını
belirterek görevi Cumhurbaşkanı'na iade etti.
8 Kasım 1973 : Ünlü şair Faruk Nafiz Çamlıbel
(Doğumu:1898) öldü.
12 Kasım 1973 : Korutürk, Hükümeti kurma görevini AP
Genel Başkanı Demirel'e verdi.
15 Kasım 1973 : Milliyetçi yazar Nihal Atsız
tutuklandı.
17 Kasım 1973 : Demirel'de Hükümeti kuramıyacağını
belirterek görevi Cumhurbaşkanı'na iade etti.
19 Kasım 1973 : Korutürk, Naim Talu'yu Hükümeti
kurmakla görevlendirdi.
25 Kasım 1973 : Yunanistan'da darbe oldu.
8 Aralık 1973 : Cumhurbaşkanı Korutürk, bir
yazısından dolayı ceza alan Çetin Altan'ı affetti.
9 Aralık 1973 : Mahalli seçimler yapıldı. 33 il
belediye başkanlığını CHP kazanırken, AP: 22 il, DP: 2, MSP: 2 ve Bağımsızlarda
8 belediye başkanlığı kazandılar.
18 Aralık 1973 : CHP Milletvekili Kemal Güven 27.
tur sonunda TBMM Başkanlığı'na seçildi.
25 Aralık 1973 : Atatürk'ün silah arkadaşı, 'İkinci
Adam', 12 yıl Cumhurbaşkanlığı ve 17 yıl Başbakanlık yapan İsmet İnönü
(Doğumu:1883) saat 16.10'da Pembe Köşk'te öldü.
28 Aralık 1973 : 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün
naaşı TBMM'de yapılan törenin ardından Anıtkabir'de toprağa verildi.
1974
10 Ocak 1974 : Kabineyi kurmakla görevlendirilen
Naim Talu, Hükümeti kuramayacağını belirterek görevi Cumhurbaşkanı'na iade
etti.
13 Ocak 1974 : CHP ile MSP, hükümet konusunda
ortaklık için anlaştı.
14 Ocak 1974 : Korutürk, Hükümeti kurmakla tekrar
Ecevit'i görevlendirdi.
26 Ocak 1974 : CHP-MSP Koalisyon Hükümeti güvenoyu
aldı. (Hükümet bunalımı 3 ay 12 gün sürdü).
- THY'nin
Van isimli yolcu uçağı İzmir yakınlarında düştü, 62 kişi öldü.
28 Ocak 1974 : Devrimci Subaylar Örgütü davasında
33 subay 6-12 yıl arasında değişen hapis cezasına çarptırıldılar.
14 Şubat 1974 : Yazar ve gazeteci İsmail Cem
İpekçi, TRT Genel Müdürlüğü'ne atandı.
3 Mart 1974 : Dünya sivil havacılık tarihinin en
büyük kazası Paris'in Orly Havaalanı yakınlarında meydana geldi.
İstanbul-Paris-Londra seferini yapan THY'nin DC-10 tipi Ankara isimli yolcu
uçağı, havalandıktan az sonra düştü. 335 yolcu ve 12 kişilik mürettebattan
kurtulan olmadı.
11 Mart 1974 : Alkollü içki olduğu gerekçesiyle
biranın ruhsatsız yerlerde satılması, İçişleri Bakanı Oğuzhan Asiltürk'ün
valiliklere gönderdiği bir genelge ile yasaklandı.
17 Mart 1974 : MSP İstanbul İl Kongresi'nde
konuşan Erbakan, İstanbul Karaköy Meydanı'na dikilen 'Güzel İstanbul' adlı
çıplak kadın heykelinin kaldırılacağını söyledi. (O zamanda heykellerle
uğraşıyorlarmış.)
18 Mart 1974 : Karaköy Meydanı'nda bulunan 'Güzel
İstanbul' heykeli, valiliğin verdiği emir üzerine gece yerinden söküldü.
28 Mart 1974 : Ünlü yönetmen Elia Kazan, herkesten
habersiz olarak İstanbul'a geldi.
8 Nisan 1974 : BM Genel Sekreter Yardımcısı
Roberto Guyer, Kıbrıs sorununu görüşmek üzere Türkiye'ye geldi.
12 Nisan 1974 : Yunanistan, Türkiye ile olan
ilişkilerinde gerginleşme olmadığına dair bir açıklama yaptı.
28 Nisan 1974 : 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar,
'görüş, düşünce ve inançlarına ters düştüğünü' öne sürerek Tabi Senatörlüğü
kabul etmedi.
2 Mayıs 1974 : İstanbul Boğaziçi Köprüsü'nden
yayaların geçişine izin verildi. Geçiş ücreti 1 lira.
14 Mayıs 1974 : Genel Af teklifi, TBMM'de
kanunlaştı.
25 Mayıs 1974 : Tiyatro sanatçısı ve yönetmen Ulvi
Uraz öldü.
11 Haziran 1974 : Libya Hükümeti, Ankara'da yapılan
Kocatepe Camii için 4.800.000 TL. bağışta bulundu.
22 Haziran 1974 : Türkiye Sosyalist İşçi Partisi
(TSİP) kuruldu.
-Yazar
Çetin Altan'ın 'Bir Avuç Gökyüzü' adlı romanı, Ankara Savcılığı'nca müstehcen
bulunarak toplatıldı.
30 Haziran 1974 : Memurlara iki günlük hafta tatili
uygulaması başladı.
1 Temmuz 1974 : Bakanlar Kurulu, 1971'de yasaklanan
haşhaş ekimine izin verdi.
5 Temmuz 1974 : Haşhaş ekimine izin verilmesi,
Amerika'da çok sert tepkilere yol açtı. Amerikan Hükümeti, Büyükelçi Macomber'i
istişare için Washington'a çağırdı.
15 Temmuz 1974 : Kıbrıs'ta, Yunanistan'a bağlı
subayların yönetimindeki Ulusal Muhafız Gücü Kuvvetleri, bir hükümet darbesi
yaparak yönetime el koydu. Lefkoşe Rum Radyosu'ndan yaptıkları yayında,
Cumhurbaşkanı Makarios'un öldürüldüğünü iddia eden darbeciler, bir 'Ulusal
Kurtuluş Hükümeti' kurulduğunu belirterek, eski ENOSİS'cilerden Nikos
Sampson'un Cumhurbaşkanı sıfatıyla and içtiğini ve Kıbrıs'ta bir 'Yunan
Cumhuriyeti' ilan edildiğini açıkladılar.
16 Temmuz 1974 : ABD ve İngiltere, Türkiye'den
Kıbrıs'a karışmamasını istediler. Moskova, darbeyi faşist diye niteledi.
Amerikan 6. Filo'suna Kıbrıs'a hareket emri verildi.
- Başbakan
Ecevit'in çağrısı üzerine siyasi parti liderleri bir toplantı yaptı. Demirel:
"Oldu bittiye kalkanlar hüsrana uğrar." dedi. Kıbrıs Türk Bayrak
Radyosu, Kıbrıs'taki Yunan Alayı'nın darbeye katıldığını bildirdi.
- Kıbrıs'ta
garantör devletlerden olan İngiltere'nin Dışişleri Bakanı Callaghan:
"Ankara ve Atina soğukkanlı olmalıdır." dedi.
- Kıbrıs
Cumhurbaşkanı Makarios'un ölmediği anlaşıldı. Makarios'un 10 gün önce,
Yunanistan'daki cuntacı subaylara yazdığı mektup açıklandı. Bu mektupta
Makarios, 10.000 kişilik Rum muhafız Gücü'nün başındaki 650 subayın
Yunanistan'a geri çağrılmasını istiyordu.
- Başbakan
Ecevit: "Türk yönetimi Kıbrıs'ta yegane meşru yönetim sayılmalıdır."
dedi.
17 Temmuz 1974 : Başbakan Ecevit İngiltere Başbakanı
Halord Wilson'la Londra'da görüştü. Gazetecilere, "Yunan Hükümetini,
olayların tahrikçisi ve sorumlusu sayıyoruz. Yapacağımız görüşmelerin Kıbrıs'ta
barış ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacağını umarım." dedi.
- Türk
Donanması Ege ve Akdeniz'e açıldı. Donanma sürekli devriye geziyor. Bazı zırhlı
birlikler Mersin Limanı'na geldi. ATAŞ Rafinerisi ansızın revizyona girerek
petrol üretimini düşürdü.
- 90 ülkenin
üye olduğu Ulusal Hür Sendikalar Konfederasyonu darbeyi şiddetle kınadı.
- Birleşmiş
Milletler (BM) Güvenlik Konseyi Kıbrıs ile ilgili olarak toplandı. Güvenlik
Konseyi'nin Türk temsilcisi Osman Olcay : "BM Kıbrıs'ta tek meşru merci
olarak Türk yönetimini kabul etmelidir." dedi. Sekiz ülke Türkiye'nin
yanında yer alarak, Atina'nın Kıbrıs'tan elini çekmesini istedi.
-
Yunanistan'da darbeye muhalif olan 22 general emekliye sevk edildi.
-
İngiltere, Kıbrıs'a müdahaleye taraftar olmadığını belirterek, 'Garantör'
devlet olarak Türkiye'yi yalnız bıraktı.
- Ecevit,
Ankara'daki Amerikan Büyükelçisi ile görüştü. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın
Kıbrıs konusunda kararsız olduğu açıklandı.
-
Yunanistan'ın Ankara Büyükelçisi, Dışişleri Bakan Vekili Hasan Işık'a Yunanistan'ın
Kıbrıs'taki olaylarla ilgisi olmadığını bildirdi.
18 Temmuz 1974 : TBMM gizli bir toplantı yaptı.
-Kıbrıs'ta
darbecilerin Cumhurbaşkanı olarak seçtiklerini belirttikleri eski ENOSİS'ci
Nikos Sampson: "Türkiye'nin müdahalesine hiçbir sebep yoktur." dedi.
-Ecevit,
ABD dışişleri Bakan Yardımcısı Sisco ile görüştü. Ecevit'in önerilerini alan
Sisco Atina'ya gitti. Ecevit: "Zaman çok önemli hale gelmiştir. Saatler
geçtikçe Kıbrıs'ta Yunan varlığı artmaktadır." dedi.
-Yunanistan'dan
5 uçak dolusu asker ve silah Lefkoşe'ye geldi. Darbeciler Lefkoşe'de Türkleri
ve Rumları ayıran 'Yeşil Hat'ta mevzileşmeye başladı. Yunanistan ordusu alarm
durumuna geçti.
-New York'a
gelen Makarios: "BM Ada'ya silahla müdahalede bulunmalıdır." dedi.
Sovyetler Birliği, BM'nin müdahalesini istedi.
- Demirel:
"Bu davada milletçe bölünmez bir bütünüz." dedi.
19 Temmuz 1974 : Bakanlar Kurulu toplandı.
- Ankara'da
ki yabancı ülke temsilcilerinin Türk Hükümeti ile temasları yoğunlaşarak devam
etti.
- NATO'daki
Yunan delegesi, Kıbrıs'taki 6590 Yunan subayının geri çağrılacağını açıkladı,
daha sonra bu sözünden caydı ve değiştirme yapılabileceğini bildirdi. NATO'daki
Türk delegesi Yunanistan'ın bu teklifini reddetti.
- Ecevit,
BM Genel Sekreteri Waldheim'a gönderdiği mesajda: "Ada'da tek meşru
yönetim Türk idaresidir." dedi ve BM'de darbecilerin temsil edilmesini
reddetti.
- ABD
Dışişleri Bakan Yardımcısı Joseph Sisco, Atina'dan Ankara'ya geldi ve yeniden
Ecevit ile görüştü. Sisco'nun getirdiği Yunan teklifleri reddedildi.
- Kıbrıs
Türk toplumu lideri ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Rauf Denktaş: "Bütün
ümidim Türkiye'nin buraya gelmesidir. Türkiye muhakkak müdahale hakkını
kullanmalıdır." dedi.
- Yunan
askeri değiştirme birliği Kıbrıs'a çıktı.
- Ecevit,
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Sisco ile İngiliz Başbakanı Wilson'un Kıbrıs'a
müdahale yapılmaması için ısrarlı teminat isteklerini kabul etmedi.
- ABD,
olası müdahaleyi önlemek için girişimlerini yoğunlaştırdı. Ecevit, ABD
Dışişleri Bakanı Kissenger'in gönderdiği mektuba verdiği cevapta: "Tarih
tekerrür eder, hatalar tekerrür etmez. Türkiye 10 yıl önce işlediği hatayı bu
defa işlemeyecek ve çıkarmayı yapacaktır." dedi.
20 Temmuz 1974 : 'AYŞE TATİLE ÇIKTI': Türkiye,
Kıbrıs için 5 gündür sürdürdüğü yoğun diplomatik temaslardan bir sonuç
alamayınca, bu parola ile 'Kıbrıs Barış Harekatı'na başladı. Günün erken
saatlerinde, Türk Ordusunun Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Kıbrıs'a havadan
indirme ve denizden çıkarma yapmaya başladı.
Bu karar, İngiltere ve Yunanistan Büyükelçilerine bildirildiği gibi Ankara'da
bulunan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Sisco'ya da iletildi. Ecevit, Ankara'da
gazetecilere verdiği demeçte: "Biz aslında savaş değil, barış için ve
yalnız Türklere değil, Rumlara da barış götürmek için adaya gidiyoruz. Bu
karara, bütün diplomatik, politik yolları denedikten sonra, mecbur kalarak
vardık." dedi.
21 Temmuz 1974 : Kıbrıs'ta havada ve karada savaş
başladı. Türk uçakları, Kıbrıs'a çıkarma yapmak isteyen ve savaş gemileriyle
korunan büyük bir Yunan konvoyuna ateş açtı. Türk ve Yunan donanmaları Kıbrıs
sularında fiilen çarpıştı. Adadaki Türk Alayına saldıran Yunan Alayı
püskürtüldü. Kıbrıs'ın kuzey sahillerine ve özellikle Girne Limanı'na yapılan
Türk çıkartması sürdü.
-Türk
paraşütçüleri Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşe'nin Türk kesimine indi. Rumlar, bazı
köylerdeki sivil Türkleri öldürmeye başladı.
-ABD
Dışişleri Bakanı Kissenger, ateşkes konusunda Ecevit ile iki defa telefonla
görüştü. BM Güvenlik Konseyi ateşkes çağrısında bulundu.
-Türk
Ordusunun indirme ve çıkarmada gösterdiği başarı Türkiye'de bayram sevinci
yarattı. Bütün şehirlerde Hükümete ve Orduya destek mitingleri yapıldı.
Pakistan, Afganistan ve İran yardım sözü verdi. Acil olarak toplanan TBMM,
Hükümete genel savaş açma yetkisi verdi. 14 ilde sıkıyönetim ilan edildi ve
geceleri karartma yapılmaya başlandı.
-Başbakan
Bülent Ecevit, düzenlediği basın toplantısında 200'e yakın yerli ve yabancı
gazeteciye demeç verdi. İngiliz BBC Radyosu: "Ecevit davasını açık ve
berrak olarak kuvvetle savundu, Gizikis ise pek yavandı." şeklinde yorum
yaptı.
-Cumhurbaşkanı
Fahri Korutürk, Ecevit Hükümeti'nin tutumunu kutladı.
-Yeşilköy
ile birlikte bütün havaalanları kapatıldı. Türkiye üzerinden uçakların geçmesi
yasaklandı. Bütün sivil uçaklar ve gemiler Türk Ordusu emrine verildi.
-Yunanistan
seferberlik ilan etti.
-ABD
Başkanı Nixon, Atina'ya gönderdiği mesajda, çatışmanın karşısında olduğunu
bildirdi. BM Genel Sekreteri Waldheim, ikinci kez ateşkes çağrısında bulundu.
22 Temmuz 1974 : Kıbrıs Barış Harekatı, Birleşmiş Milletlerin
ateşkes çağrısına uyularak sona erdi.
23 Temmuz 1974 : Kıbrıs'ta, Rum darbecilerin
Cumhurbaşkanı ilan ettikleri Nikos Sampson istifa etti. Türk ordusunca esir
alınan 700'den fazla Yunan askeri Mersin'e getirildi. Cumhurbaşkanlığı'na
Klerides seçildi.
24 Temmuz 1974 : Yunanistan'da Karamanlis Hükümeti
kuruldu. Siyasal af ilan edildi. Washington Post gazetesi, 'CIA, Makarios'u
devirdi, Kissenger de Sampson'u destekledi' diye yazdı.
25 Temmuz 1974 : Başbakan Ecevit: "Türk-Yunan
işbirliği, şimdi Kurtuluş Savaşı sonrasındaki kadar zorunludur." dedi.
Kıbrıs için ateşkes görüşmeleri Cenevre'de başladı.
27 Temmuz 1974 : Kıbrıs'taki 'Yabancı' kuvvetlerin
geri çekilmesine ilişkin hükmün Türkiye tarafından kesinlikle reddedilmesi
üzerine görüşmeler kesildi.
28 Temmuz 1974 : Cenevre'deki görüşmeler yeniden
başladı
30 Temmuz 1974 : Cenevre Antlaşması imzalandı.
Antlaşmada müdahale hakkı tekrar belirtildi.
1 Ağustos 1974 : ABD Temsilciler Meclisi'nde,
Türkiye'ye yapılan ABD yardımının kesilmesi yönünde karar alındı.
3 Ağustos 1974 : Yunanistan, Cenevre'de ikinci barış
konferansına katılmak için, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ateşkes antlaşmasından
önceki sınırlara çekilmesini istedi. Türkiye kabul etmedi.
5 Ağustos 1974 : Girne Limanı'nın batısındaki
Rumlar, denizden ve havadan takviye alarak Türk Askerine gece yarısı saldırdı.
Çarpışmalar sabaha kadar sürdü.
9 Ağustos 1974 : 2. Cenevre Konferansı'ndaki Türk
tezinin, coğrafi temele dayalı federasyon olduğu açıklandı. Buna göre 'Birleşik
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kuzeyi, Kıbrıslı Türklerin otonom (muhtar) bölgesi
olacak ve Rum yönetimi ile arasındaki sınır, Erenköy, Lefke, Lefkoşe ve
Magosa'nın güneyinden geçecek.
11 Ağustos 1974 : Yunanistan ve İngiltere
Cenevre'deki toplantıda Türk tezini görüşmeyi kabul etti. Atina'da toplanan
'Savaş Konseyi' Cenevre ve Kıbrıs konularını görüştü.
-Başbakan
Bülent Ecevit, Ankara'da Genelkurmay Başkanı Org. Semih Sancar ve yüksek
rütbeli subaylarla toplantı yaptı, ABD Dışişleri Bakanı Kissenger ile telefonla
görüşerek son durumla ilgili olarak İngiltere'nin bazı davranışlarını kınadı.
İngiltere, Kıbrıs'taki üslerinde bulunan uçaklarını çekmekten vazgeçti. Adaya
maaş ile çalıştırdığı Nepalli 'Gurka' askerlerini yolladı. Akrokiri Üssü'nden
ayrılan İngiliz komando birliği de Ada'ya döndü.
13 Ağustos 1974 : Yunanlılar Meriç nehri kıyılarına
siper kazıp mayın döşemeye başladılar.
14 Ağustos 1974 : Türkiye'nin istekleri Yunanistan ve
İngiltere tarafından kabul edilmeyince, 2. Kıbrıs Barış Harekatı başladı.
-Coğrafi
temele dayalı iki otonom (muhtar) yönetimden oluşan federatif devlet şeklindeki
tezimizi kabul ettiğini açıklayan Amerika, Türkiye'nin BM'in aldığı ateşkes
kararına uymasını istedi.
15 Ağustos 1974 : Türk Silahlı Kuvvetleri Magosa'yı
aldı. Lefke ve Lefkoşe Ordumuz tarafından kuşatıldı. Karpas yarımadasına
çıkarma yapan birliklerimiz, Rumların elinde bulunan 'Boğaz' adlı deniz üssünü
alıp bölgenin Ada ile ilişkisini kesti. Türk savaş uçakları, Lefke'ye yardıma
gelen Rum kuvvetlerini Baf yolunda bombaladı. Lefkoşe-Magosa arasındaki Timbu
Havaalanı da Türk Ordusunca ele geçirildi.
-Yunanistan
Başbakanı Karamanlis, radyo ve televizyonda yaptığı konuşmada: "Yunanistan
Kıbrıs'ta Türkiye ile çarpışamaz. Kıbrıs Yunanistan'a çok uzak olduğu için
Kıbrıslı Rumlara yardım etmemiz imkansızdır... 15 Temmuz'da, diktatörlük
rejimi, Kıbrıs'ta çılgınca bir teşebbüs yaptı. Bu hatadan faydalanan Türkler,
20 Temmuz'da Ada'ya büyük kuvvetler çıkardılar... Yunanistan, NATO'nun askeri
kanadından çıkmıştır." dedi.
6 Ağustos 1974 : 2. Kıbrıs Barış harekatından önce
Türkiye'nin 2. Cenevre Konferansı'nda önerdiği Lefke-Magosa hattı fiilen
gerçekleşti ve Türk askerinin kontrolü altına alındı. BM'in ateşkes çağrısına
uyuldu ve savaş durdu. Rauf Denktaş: "Bugün federe bir Türk Devleti
Kıbrıs'ta fiilen kurulmuştur." dedi.
19 Ağustos 1974 : 1. ve 2. Kıbrıs Barış
Harekatlarında şehit olan Türk askerlerinin sayısının 250 civarında olduğu
açıklandı.
20 Ağustos 1974 : Magosa'ya 15 km. mesafedeki Atlılar
köyünde yaşayan 60 Türk'ten 57'sinin bir anda öldürüldüğü ve gizlice bir çukura
gömüldüğü tespit edildi.
- Kıbrıs'ta
3 Türk gazetecinin kaybolduğu ve 16 Ağustos’tan beri haber alınamadığı
açıklandı.
25 Ağustos 1974 : Kıbrıs'ta Rumlar tarafından
yaralanan iki gazeteci Türkiye'ye iade edildi. Anka muhabiri Adem Yavuz,
kurtarılamayarak vefat etti.
3 Eylül 1974 : Başbakan Ecevit: "Koalisyon
ortağı MSP ile aramızda hükümet etme ve siyaset anlayışı bakımından
uzlaştırılması, bağdaştırılması oldukça güç ayrılıklar bulunduğu kanısına her
gün biraz daha üzülerek varıyorum." dedi.
4 Eylül 1974 : MSP Genel Başkanı ve Başbakan
Yardımcısı Necmettin Erbakan: "Zorla ortaklık olmaz." dedi.
9 Eylül 1974 : Keban Barajı, Başbakan Ecevit
tarafından törenle hizmete açıldı.
10 Eylül 1974 : Haliç Köprüsü, Başbakan Ecevit
tarafından törenle hizmete açıldı.
14 Eylül 1974 : Yönetmen, aktör ve sol kesimin önde
gelen isimlerinden Yılmaz Güney, Hakim Safa Mutlu'yu öldürdü.
- Türk
Silahlı Kuvvetleri'ne 10.000.000 TL. bağışlayan işadamı Vehbi Koç'a madalya
verildi.
18 Eylül 1974 : Başbakan Bülent Ecevit istifa etti.
20 Eylül 1974 : ABD Senatosu, Türkiye'ye yapılan
askeri yardımın kesilmesini onayladı. Başbakan Ecevit bu karar hakkında:
"Amerika içinde düşündürücüdür." dedi.
22 Eylül 1974 : Bir haftada 200.000.000 TL.
değerinde Kıbrıs Barış Harekatı tahvili satıldı.
23 Eylül 1974 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Süleyman
Demirel'i Hükümeti kurmakla görevlendirdi.
25 Eylül 1974 : ABD Temsilciler Meclisi, 90'a karşı
307 oyla Türkiye'ye yapılan askeri yardımı durdurma kararı aldı.
1 Ekim 1974 : AP Genel İdare Kurulu, Hükümeti
kurmakla görevlendirilen Demirel'e tam yetki verdi.
2 Ekim 1974 : Eski Milli Birlik Komitesi üyesi
Cemal Madanoğlu davasında, İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi bütün sanıklar
hakkında oybirliği ile beraat kararı verdi.
3 Ekim 1974 : Kıbrıs Özerk Türk Yönetimi
Bölgesi'nde Türk Lirası'nın geçerli olduğuna dair kararname, Türk Yönetimi'nin
Resmi Gazetesi'nde yayınlandı.
16 Ekim 1974 : Sıkıyönetim Mahkemesi Başkanı iken
3 idam kararı veren emekli General Ali Elverdi, AP'ye girdi.
18 Ekim 1974 : ABD Başkanı Ford, Amerika
Temsilciler Meclisi'nin Türkiye'ye askeri yardımın kesilmesi hakkındaki
kararını onayladı.
19 Ekim 1974 : Irak'ta Barzani kuvvetlerinden
kaçan yaklaşık 2.000 Iraklı sınırı geçerek Türkiye'ye sığındı.
20 Ekim 1974 : Demirel, Hükümeti kurma görevini
Cumhurbaşkanı'na iade etti. Korutürk, Hükümeti kurma görevini Ecevit'e verdi.
26 Ekim 1974 : Kurtuluş Savaşı'nın hayatta kalan
son büyük Komutanı Orgeneral Fahrettin Altay öldü.
3 Kasım 1974 : Dışişleri Bakanı Turan Güneş, New
York'ta Yunanistan Dışişleri Bakanı Bitsios ile görüştü ve "İki ülke
arasında Kıbrıs konusunda biraz yakınlaşma var." dedi.
5 Kasım 1974 : Bütün partiler, CHP'nin azınlık
hükümeti kurmasına karşı çıktılar.
7 Kasım 1974 : Ecevit, Hükümeti kurma görevini iade
etti.
10 Kasım 1974 : İstanbul Üniversitesi'nde sağ
eğilimli olduklarını açıklayan 14 Profesör yayınladıkları bildiride, 5 sağ
partinin birleşip hükümeti kurmasını istedi.
12 Kasım 1974 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Kontenjan
Senatörü Sadi Irmak'ı Hükümeti kurmakla görevlendirdi.
15 Kasım 1974 : AP, Sadi Irmak Hükümetine üye
vermeyeceğini açıkladı.
17 Kasım 1974 : Sadi Irmak, Kabinesini açıkladı.
Çoğu Meclis dışından kişilerden oluşan Kabinede birde bayan üye yer aldı.
Cumhurbaşkanı Korutürk Kabineyi onayladı.
23 Kasım 1974 : Keban Hidroelektrik Santrali'nin
arıza sonucu durmasıyla, Türkiye'de elektrik sıkıntısı baş gösterdi.
24 Kasım 1974 : İstanbul Metrosu'nun geçeceği yerler
tespit edildi. (yapılması 25 yıl sürdü)
29 Kasım 1974 : Sadi Irmak Kabinesi, TBMM'de
güvenoyu alamadı. Başbakan Irmak istifasını Cumhurbaşkanı'na verdi.
7 Aralık 1974 : Yunanistan'dan Kıbrıs'a gelen
Başpiskopos Makarios, Başkanlık Sarayı'nda halka hitap etti: "Türkiye'nin
yaptığı fiili durumu hiçbir zaman kabul etmeyeceğiz. Bana darbe yapanları
affettim. Mücadeleye devam edeceğim." dedi.
14 Aralık 1974 : Ünlü Edebiyatçı ve yazar Yakup
Kadri Karaosmanoğlu öldü.
18 Aralık 1974 : Kıbrıs'ta İngiliz üssünde bulunan
Türkler, ziyaret için gelen Makarios'u protesto ederek üsse sokmadılar.
19 Aralık 1974 : AP, MSP, CHP ve MHP Genel
Başkanları 'seçim ittifakı' konusunda görüştüler.
1975
1 Ocak 1975 : CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit,
Kıbrıs'a hareket etti.
2 Ocak 1975 : TRT 1, TRT 2 ve TRT 3 radyoları
yayına başladı.
3 Ocak 1975 : Onbinlerce Kıbrıslı, Bülent Ecevit'i
muhteşem bir şekilde karşıladı.
7 Ocak 1975 : 'Milliyetçi Cepheyi (MC)' olarak
adlandırılan AP, MSP, CGP ve MHP Genel Başkanları, Hükümeti kurmak
istediklerini açıkladılar.
11 Ocak 1975 : Kıbrıs Barış Harekatında 484 şehit
verildiği açıklandı. 747'de yaralı var.
16 Ocak 1975 : Öğrenci çatışmaları sebebiyle Bursa
Eğitim Enstitüsü ve Gazi Eğitim Enstitüsü tatil edildi.
18 Ocak 1975 : Kurtuluş Savaşı Komutanlarından
General Nuri Berköz öldü.
23 Ocak 1975 : İstanbul Vatan Mühendislik
Okulu'nda kendilerine 'komandolar' adını veren ülkücüler, 1 öğrenciyi
öldürdüler.
30 Ocak 1975 : THY'nin Bursa isimli yolcu uçağı,
elektriklerin kesik olmasından dolayı Yeşilköy Havaalanı'na inemeyince Marmara
Denizi'ne düştü. Uçakta bulunan 42 kişiden kurtulan olmadı.
- ABD,
Türkiye'ye silah ambargosu uygulamaya başladı.
29 Ocak 1975 : MC'yi oluşturan 4 partinin Genel
Sekreterleri bir bildiri yayınlayarak, TRT Genel Müdürü İsmail Cem'in görevden
alınmasını istediler.
4 Şubat 1975 : Keban Barajında meydana gelen arıza
nedeniyle bütün Türkiye'de 1.5 saat süreyle elektrik kesintisi uygulanmaya
başlandı.
13 Şubat 1975 : Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu.
Devlet Başkanlığı'na Rauf Denktaş getirildi.
15 Şubat 1975 : Tüm Öğretmenler Birleşme ve
Dayanışma Derneği'nin (TÖB-DER) yurt çapında düzenlediği 'Faşizmi ve pahalılığı
protesto mitingi'nde olaylar çıktı. 1 kişi öldü, 35 kişi yaralandı.
16 Şubat 1975 : Malatya'da meydana gelen olaylarda,
CHP İl Merkezi tahrip edildi, 29 kişi yaralandı.
21 Şubat 1975 : AP, MSP, CGP ve MHP seçim ittifakı
için anlaştı.
22 Şubat 1975 : Lübnan'ın Başkenti Beyrut'ta bulunan
THY bürosu, 'Gizli Ermeni Ordusu' adlı terör örgütü tarafından bombalandı.
23 Şubat 1975 : Erzincan'da komandolar, CHP İl
Merkezini ve bazı dükkanları tahrip etti. 1 kişi öldü, 40 kişi yaralandı.
26 Şubat 1975 : Keban Barajı'ndaki 2 ünite yeniden
çalışmaya başladı, İstanbul'da uygulanan elektrik kesintisi kaldırıldı.
9 Mart 1975 : Siyasal haklarına yeniden kavuşan
43 eski Demokrat Parti'li törenle AP'ye girdi.
10 Mart 1975 : Başbakan Sadi Irmak, Hükümeti
yeniden kurmak için parti liderleriyle yapacağı görüşmelere CHP Genel Başkanı
Ecevit ile başladı. Yaptığı görüşmelerden olumlu sonuç alamadı.
19 Mart 1975 : CHP Genel Başkanı Ecevit,
Cumhurbaşkanı Korutürk'ün kendisine verdiği Hükümeti kurma görevini kabul
etmedi. Bunun üzerine Korutürk, Hükümeti kurma görevini AP Genel Başkanı
Demirel'e verdi.
21 Mart 1975 : AP, MSP, CGP ve MHP (Milliyetçi
Cephe) arasında koalisyon protokolü için çalışmalar başladı.
31 Mart 1975 : AP Genel Başkanı Demirel'in
başkanlığında kurulan MC (Milliyetçi Cephe) Hükümeti açıklandı. MSP Genel
Başkanı Necmettin Erbakan, MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş ve CGP Genel
Başkanı Turhan Feyzioğlu, Başbakan Yardımcısı olarak Kabinede yer aldılar.
4 Nisan 1975 : TÖB-DER Erzurum Şubesi Başkanı
Yılmaz Mızrak, komandolar tarafından bıçaklandı.
- Ankara
Erkek İlköğretim Okulu'nun bahçesine, karşıt görüşlü öğrenciler tarafından
dövüldükten sonra baygın bir şekilde terk edilen bir lise öğrencisi hastaneye
kaldırılırken öldü.
12 Nisan 1975 : Demirel'in kurduğu MC Hükümeti
güvenoyu aldı.
16 Nisan 1975 : Amerikan Temsilciler Meclisi, 24 Nisan
tarihini, 'Ermenilere karşı işlenen İnsanlık dışı suçları anma günü' kabul
etti. (24 Nisan 1915'de Osmanlı Devleti tarafından tehcir ettirilen Ermeniler,
kendilerine karşı soykırım uygulandığını iddia etmektedirler.) (Ocak 2001,
Sözde Ermeni soykırım tasarısı Fransa'da kabul edildi. Hiç ders alınsaydı tarih
tekerrür edermiydi!!)
17 Nisan 1975 : Diyarbakır'da çatışan öğrenciler,
bir öğretmenin kulağını kestiler. (Şiddet vahşileşmeye başlıyor.)
- Yurdun
çoğu yerindeki Üniversitelerde anarşik olaylar artmaya başladı. ODTÜ 10 gün
kapatıldı.
20 Nisan 1975 : Türkiye'nin Beyrut Basın
Danışmanının otomobili Ermeni teröristlerce bombalandı.
22 Nisan 1975 : Silahlı 4 kişi İstanbul Suadiye İş
Bankası Şubesini soyarak 35.000 TL.'yi çaldı.
3 Mayıs 1975 : Ağrı'nın Eleşkirt ve Erzurum'un
Horasan ilçelerinde halk güvenlik güçleriyle çatıştı. (Şiddet yurdun her yerine
yayılıyor.)
- Türkiye
İşçi Partisi (TİP) yeniden kuruldu. Genel Başkanlığa Behice Boran getirildi.
9 Mayıs 1975 : Ankara ve Mersin Öğretmen
Okulları'nda karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan çatışmada 13 öğrenci
yaralandı.
- Çıkan
olaylar sebebiyle Gazi Eğitim Enstitüsü 10 gün kapatıldı.
12 Mayıs 1975 : Aktör Necdet Tosun öldü.
- TRT Genel
Müdürü İsmail Cem'in görevden alınması hakkındaki kararname, Cumhurbaşkanı
Korutürk tarafından imzalandı.
13 Mayıs 1975 : Başbakan Demirel, Başbakanlık
binası önünde Vedat Önsel adında biri tarafından saldırıya uğrayarak
hırpalandı.
16 Mayıs 1975 : TRT Genel Müdürlüğü'ne İstanbul Üniversitesi
Öğretim Üyelerinden Prof. Nevzat Yalçıntaş atandı.
20 Mayıs 1975 : Türkiye'ye yılda 5 milyar liralık
kaçak eşya girdiği, Güneydoğu'da 60.000 kişinin kaçakçılık yaptığı açıklandı.
30 Mayıs 1975 : Türkiye İşçi Partisi eski
Başkanlarından Mehmet Ali Aybar ve 49 arkadaşı 'Sosyalist Parti'yi kurdular.
16 Haziran 1975 : İzmir'de Türk-İş tarafından
düzenlenen 'Ekmeğe saygı' mitingi olaysız geçti. DİSK, mitinge katılmadı.
23 Haziran 1975 : CHP Genel Başkanı Ecevit, Gerede'de
konuşma yaparken saldırıya uğradı.
24 Haziran 1975 : Diyarbakır'a bir gezi düzenleyen
MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in kente gelmesiyle olaylar çıktı. Biri
asker üç kişi öldü, 46 kişi ağır yaralandı.
12 Temmuz 1975 : Atatürk'ün eşi Latife Uşaklıgil
öldü.
15 Temmuz 1975 : Kurtuluş Savaşı Komutanlarından
General Fahri Belen öldü.
20 Temmuz 1975 : Merkezi İzmir olmak üzere yeni
kurulan 'Ege Ordusu' göreve başladı.
24 Temmuz 1975 : ABD, Türkiye'ye uyguladığı silah
ambargosunu kaldırmayı reddetti.
25 Temmuz 1975 : Türkiye, ABD'ye Türkiye'deki ortak
savunma üsleri anlaşmalarının geçersiz olduğunu, İncirlik Üssü dışındakilere
Türk Bayrağı çekileceğini bildirdi.
26 Temmuz 1975 : Gerginleşen Türk-Amerikan
ilişkilerini görüşmek üzere NATO Konseyi acele toplantıya çağrılırken, Kıbrıs
Türk Federe Devleti Savunma Bakanı Osman Örek'de, Türk tarafındaki ABD
üslerinin kapatılacağını açıkladı.
- Başbakan
Demirel, Türkiye-Irak petrol boru hattı ile Aslantaş Barajı'nın temellerini
attı.
29 Temmuz 1975 : Genelkurmay Başkanlığı, İncirlik
dışındaki ABD üslerinin devralındığını açıkladı.
30 Temmuz 1975 : Kıbrıs Türk Federe Devleti ABD'ye
ait 3 haber alma tesisini kapattı.
31 Temmuz 1975 : SSCB, Türkiye'ye askeri helikopter
satmayı teklif etti.
- Ankara
Belediye Başkanı Vedat Dalokay, MC Hükümetinin büyük şehirlere yaptığı yardımı
kesmesini protesto etmek için, 3 günlük açlık grevine başladı.
4 Ağustos 1975 : Kıbrıs Barış Harekatı dolayısıyla
20.07.1974'de ilan edilen sıkıyönetim kaldırıldı.
6 Ağustos 1975 : Cumhurbaşkanı Korutürk yaptığı basın
toplantısında, Kıbrıs için: "Davamızı ABD'ye ve dünyaya anlatmak için
iktidar ile muhalefet birleşmeli. Kıbrıs için bize baskı yapılamaz." dedi.
7 Ağustos 1975 : Başbakan Demirel: "Kıbrıs'ta
Türk Milleti'nin kabul edemeyeceği bir çözümü hiç kimse kabul edemez. Mesele
hükümetleri aşan bir meseledir." dedi.
17 Ağustos 1975 : Filistin Kurtuluş Örgütü'ne bağlı
bir heyet, destek almak ve büro açmak için Ankara'ya geldi.
20 Ağustos 1975 : Bursa'nın Mustafakemalpaşa
İlçesindeki yol yapımı sırasında, MÖ 4.yy'a ait bir 'Apollon' heykeli bulundu.
24 Ağustos 1975 : 12 Mart Muhtırasını veren eski
Genelkurmay Başkanı Faruk Gürler öldü.
27 Ağustos 1975 : İstanbul'un işgali yıllarında, ilk
maçını işgal ordularına karşı oynayan Fenerbahçe Kulübünün başkanı ve oyuncusu
Dr. İsmet Uluğ öldü.
4 Eylül 1975 : Seçim kampanyası kapsamında
Elazığ'a giden CHP Genel Başkanı Ecevit, kentte komandoların saldırısına
uğradı.
6 Eylül 1975 : Diyarbakır'ın Lice ilçesinde
şiddetli deprem. 3.000'den fazla ölü var. 7.000'e yakın ev yıkıldı. 144 km.'lik
karayolu kullanılmaz hale geldi. Bir çok köye yardım götürülemedi. Çadır ve
ekmek dağıtımında çıkan kavgada 1 kişi öldü. Lice'ye giriş çıkışlar yasaklandı.
9 Eylül 1975 : Fransa'nın Dijon kentinde yapılan
Uluslararası Halk Oyunları Yarışması'nda Türk Ekibi 1. oldu.
12 Eylül 1975 : ABD'nin silah ambargosu nedeniyle,
Libya'dan alınan F-5 tipi 7 adet savaş uçağı Türkiye'ye getirildi.
13 Eylül 1975 : Lice Belediye Başkanı Akgül,
şimdiye kadar enkazın 'unun bile kaldırılamadığını söyledi.
17 Eylül 1975 : Diyarbakır-Urfa karayoluna barikat
kuran 15 eşkıya, 22 araçta bulunan yolcuları soydu.
21 Eylül 1975 : Rumların Kıbrıs sorununu özel
oturumda ele alınması istemi Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda 99 oy ile
kabul edildi. Tek red oyunu Türkiye verdi.
22 Eylül 1975 : Ressam ve şair Bedri Rahmi Eyüboğlu
öldü.
23 Eylül 1975 : Lice son 24 saat içinde 102 artçı
deprem ile tekrar sallandı. Yarı hasarlı evlerde yıkıldı.
26 Eylül 1975 : Sinema oyuncusu Danyal Topatan
öldü.
2 Ekim 1975 : ABD, Türkiye'ye uyguladığı silah ambargosunu
kısmen kaldırma kararı aldı. Türkiye'ye daha önceden parasını ödediği silahlar
verilecek ancak bunlar Kıbrıs'ta kullanılmayacak ayrıca haşhaş ekimi yasağı
sürecek.
11 Ekim 1975 : Anayasa Mahkemesi, Devlet Güvenlik
Mahkemeleri (DGM) kuruluş kanununu Anayasa'ya aykırı bularak iptal etti.
12 Ekim 1975 : 27 ilde 54 senatör ve 6
milletvekilliği için yapılan araseçimlerde; AP: 27 senatör, 5 milletvekilliği;
CHP: 25 senatör, 1 milletvekilliği; MSP 2 senatör çıkardı. 6 eski Demokrat
Partili yeniden parlamento ve senatoya girmeyi başardı.
22 Ekim 1975 : Avusturya Viyana Büyükelçimiz Daniş
Tunalıgil, makam odasını basan 3 Ermeni terörist tarafından şehit edildi.
24 Ekim 1975 : Paris Büyükelçimiz İsmail Erez ve
makam şoförü Talip Yener, otomobilin içinde Ermeni teröristlerce şehit
edildiler.
26 Ekim 1975 : Genel Nüfus sayımı yapıldı.
Nüfusumuz: 40.197.669
28 Ekim 1975 : Türk Lirası devalüe edildi. 1 dolar
15 TL. oldu.
1 Kasım 1975 : TBMM ve Cumhuriyet Senatosu
Başkanlıkları için yapılan oylamalarda bir sonuç alınamadı, partiler arasında
bir uzlaşma ümidi gözükmüyor.
6 Kasım 1975 : İTÜ'nde çıkan olaylarda 3'ü ağır
olmak üzere 8 öğrenci yaralandı. Üniversite 12 gün tatil edildi.
13 Kasım 1975 : Yurdun çeşitli yerlerinde boykot ve
direnişler var. Elazığ'da çıkan olaylarda 10 öğrenci yaralandı.
16 Kasım 1975 : 6 Eylül'de şiddetli bir deprem
yaşayan Lice halkı, yapılan evler tamamlanmayınca, soğuktan ve yağmurdan
korunmak için resmi daireleri işgal etti.
17 Kasım 1975 : Lice halkı, yapımı devam eden evleri
de işgal etti.
20 Kasım 1975 : Türkiye Emekçi Partisi (TEP) Genel
Başkanı Mihri Belli, partisi hakkında açılan kovuşturmada parti defterlerini
savcılığa teslim etmediği için İstanbul DGM tarafından tutuklandı.
23 Kasım 1975 : MC Hükümetinin işbaşına gelişinden
(31 Mart 1975) bu yana 21 kişinin öldürüldüğü, yürüyüşsüz, direnişsiz,
boykotsuz ve çatışmasız bir günün geçmediği açıklandı.
24 Kasım 1975 : TRT Genel Müdürü Prof. Nevzat
Yalçıntaş istifa ederek, İstanbul Üniversitesi'ndeki görevine geri döndü.
28 Kasım 1975 : 12 Mart sonrası haksız yere
tutuklandığını iddia ederek Devlet aleyhine tazminat davası açan Prof. Uğur
Alacakaptan, davayı kazandı. 118.000 TL. alacak.
6 Aralık 1975 : İstanbul Barosu avukatları,
Hükümeti anarşik olaylara karşı uyarmak için duruşmalara girmediler.
12 Aralık 1975 : Gazeteci, şair ve 'Turancılığın'
önemli savunucularından Nihal Atsız öldü.
25 Aralık 1975 : 54 gün süren oylamalardan sonra
CHP'li Kemal Güven 48. oylamada tekrar TBMM Başkanlığı'na seçildi.
26 Aralık 1975 : Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı
seçimleri de nihayet sonuçlandı. AP'li Tekin Arıburun Senato Başkanı oldu.
- Konya
Seydişehir'de Sovyet kredisi ile yapılan Alüminyum Fabrikasının açılışından
sonra sağcılar, TİP İlçe Merkezi'ne saldırdılar, ayrıca CHP ve TÖB-DER binaları
da saldırıya uğradı.
30 Aralık 1975 : SSK'da direnişe katılan 1248 işçi
işten atıldı.
31 Aralık 1975 : Hani ve Hazro ilçelerinde deprem
oldu. Enkaz altında kalan 4 kişi soğuktan donarak öldü.
1976
2 Ocak 1976 : Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde
çıkan çatışmada ustura ile 2 öğrencinin boğazı kesildi.
4 Ocak 1976 : Çanakkale'de bulunan antik Truva
Kenti'nin bulunduğu yere, 12 metre yüksekliğinde 'Truva Atı' yapıldı.
5 Ocak 1976 : Olimpiyat ve Dünya şampiyonu
güreşçimiz Hamit Kaplan, trafik kazasında öldü.
7 Ocak 1976 : Komandolar, Hacettepe
Üniversitesi'ni bastılar, 1 öğrenci öldü.
19 Ocak 1976 : TRT Genel Müdürlüğü'ne Şaban
Karataş atandı.
27 Ocak 1976 : Komandolar tarafından 15 gün önce
yaralanan İTÜ öğrencisi Özer Elmas'ın öldüğü haberi üzerine protesto yürüyüşü
yapan solcu öğrencilerle Polis arasında çatışma çıktı. 1 öğrenci öldü, 7
öğrenci yaralandı.
30 Ocak 1976 : Başbakan Demirel'in yeğeni Yahya
Demirel'in 'Hayali Mobilya İhracatı' yaptığı iddiası üzerine, Başbakan Süleyman
Demirel hakkında soruşturma yapacak olan Hazırlık Komisyonu üyeleri, AP'lilerin
engellemesi ile TBMM toplanamayınca seçilemedi.
6 Şubat 1976 : Yahya Demirel'e bir gazinoda tabanca
ile ateş eden kabadayı Hasan Heybetli yakalandı.
11 Şubat 1976 : Haliç'in temizlenmesi için Dünya
Bankası'nın kredi vereceği açıklandı.
27 Şubat 1976 : Karadeniz Ereğlisi Sulh Ceza
Mahkemesi, Yahya Demirel ve Atilla Özçelik ile iki gümrükçünün yurtdışına çıkmalarını
yasakladı.
28 Şubat 1976 : Yahya Demirel için tutuklama kararı
verildi.
3 Mart 1976 : 'Hayali Mobilya İhracatı' sanığı
Yahya Demirel, Karadeniz Ereğlisi'nde Savcılığa teslim oldu ve cezaevine
konuldu.
-İstanbul
Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi, öğrenci olayları nedeniyle bir
gün kapatıldı.
5 Mart 1976 : Hava Kuvvetleri subay ve astsubay
eşlerinin Lice'de deprem sonrasında yaptırdıkları bir okula, İtalyan uçak
yapımcısı 'Air İtalia' şirketinin, Ankara'da ki İtalyan Büyükelçisi'nin eliyle
yaptığı 30.000 dolarlık bağış nedeniyle, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral
Emin Alpkaya istifa etti.
8 Mart 1976 : İstanbul’un ilk çok katlı otoparkı
Karaköy'de törenle hizmete girdi.
17 Mart 1976 : Ankara Cezaevi'nde cinayetten yatan
aktör Yılmaz Güney, cezaevi disiplinini bozduğu gerekçesiyle Kayseri'ye
gönderildi.
19 Mart 1976 : ABD'nin büyük havacılık
şirketlerinden Northrop Uçak Şirketi, Türkiye'de rüşvet dağıttığını resmen
açıkladı.
20 Mart 1976 : Hakkında romanlar yazılan ünlü Şark
Ekspresi (Orient Expres) 70 yolcusu ile Milano'dan İstanbul'a geldi.
24 Mart 1976 : Tarihçi ve yazar Şevket Süreyya
Aydemir öldü.
28 Mart 1976 : İstanbul Savcılığı, Ülkü Ocakları
İstanbul Şubesi Başkanı ve 2. Başkanı'nın tutuklanması için mahkemeye başvurdu.
2 Nisan 1976 : 3 milyon liralık arsayı ipotek
ettirerek 80 milyon lira kredi alan Hacı Ali Demirel'in iş ortağının şirketi
hakkında Meclis araştırması yapılması istendi.
7 Nisan 1976 : İstanbul Barosu'nun düzenlediği
'Kan dökmeye son ve hukuka saygı' yürüyüşü, çeşitli sivil kuruluşların ve
binden fazla avukatın katılımıyla yapıldı.
8 Nisan 1976 : Kendilerine 'komandolar' adını
veren kişilerce, Ankara'da çeşitli yerlere yapılan saldırdılarda ve öğrenci
olaylarında, 3 öğrenci öldü.
28 Nisan 1976 : İzmir Devlet Güvenlik Mahkemesi
Başsavcısı, Ülkü Ocakları Şubesi'nin kapatılmasını ve yöneticilerinin Türk Ceza
Kanunu'nun 141. maddesine göre cezalandırılmalarını istedi.
30 Nisan 1976 : İstanbul Kadıköy Mühendislik Yüksek
Okulu'nda, 1 Mayıs afişi asmak isteyen öğrenciler komandolar tarafından yaylım
ateşine tutuldu. 1 öğrenci öldü, 3 öğrenci yaralandı. 15 kişi gözaltına alındı.
12 Mayıs 1976 : Başbakan Demirel'in, Hava Kuvvetleri
Komutanlığı'na atanması kararlaştırılan Orgeneral İrfan Özaydınlı'nın
kararnamesini geri alarak, yerine Korgeneral Cemal Engin'i ataması üzerine,
Özaydınlı dava açtı.
22 Mayıs 1976 : TÖB-DER'in 17 İl'de bulunan büroları
Valiler tarafından süresiz kapatıldı.
29 Mayıs 1976 : İTÜ'yü basan komandolar, 1 öğrenciyi
sınıfında silahla öldürdüler, 2 öğrenciyide yaraladılar ve kapısında polisin
nöbet tuttuğu Üniversite'den kaçtılar.
31 Mayıs 1976 : TRT Genel Müdürü Karataş:
"Renkli TV'ye karşıyım." dedi.
7 Haziran 1976 : Gaziantep'te THKO (Türk Halk
Kurtuluş Ordusu)'na bağlı anarşistler ile Güvenlik Kuvvetleri arasında çıkan
çatışmada 5 kişi öldü.
18 Haziran 1976 : İstanbul Kocamustafapaşa Tekel
Deposunu basan 5 kişi, 600.000 TL.'yi çaldılar.
21 Haziran 1976 : Kıbrıs Türk Federe Devleti'nde yapılan
Başkanlık seçimlerini tekrar Rauf Denktaş kazandı.
24 Haziran 1976 : Antalya Film Festivali'nde 'en iyi
film' ödülünü, Atıf Yılmaz'ın 'Deli Yusuf' adlı filmi kazandı.
28 Haziran 1976 : Anayasa Mahkemesi, Cumhuriyet
Savcılığı'nın başvurusunu karara bağladı ve MHP'ye, yurt dışındaki şubelerini
kapatmasını bildirdi.
14 Temmuz 1976 : Yılmaz Güney, Ankara 1. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde görülen davasında (Hakim Safa Mutlu'yu öldürmek) kasten adam
öldürmekten 19 yıl ağır hapis cezasına mahkum oldu.
15 Temmuz 1976 : 45 dubası çürüyen ve değiştirilmesi
gereken İstanbul Karaköy Köprüsü'nün maddi sıkıntılar nedeniyle ancak 1 dubası
değiştirilebildi.
17 Temmuz 1976 : Yunanistan, ABD ve SSCB'ye Ege
Denizi'nde araştırma yapacak olan Türk gemisi 'Hora (Sismik-1)'nın engelleneceğini
bildirdi.
23 Temmuz 1976 : Demirel Hükümeti, Hava Kuvvetleri
Komutanlığı'na, Korgeneral Cemal Engin'in atama kararını, Orgeneral İrfan
Özaydınlı'nın aleyhte dava açması üzerine geri alarak, Orgeneral Etem Ayan'ı
atadı.
27 Temmuz 1976 : CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e,
New York'da Kıbrıs'lı bir Rum tarafından başarısız bir suikast girişiminde
bulunuldu.
29 Temmuz 1976 : Adana Ceyhan'da bir genci karakolda
döverek öldüren polislerden ikisi tutuklandı.
30 Temmuz 1976 : Hora (Sismik-1) gemisi Ege'ye
açıldı.
1 Ağustos 1976 : Ankara'da bir Camii'de ayin yapan
ve Nur Cemaati'ne bağlı oldukları öne sürülen 30 kişi gözaltına alındı.
5 Ağustos 1976 : Ankara DGM Savcılığı, 1 Ağustos'ta
tutuklanan 30 kişi hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi ve
gözaltına alınanlar serbest bırakıldı.
7 Ağustos 1976 : Yunanistan, Hora Gemisi'nin Ege
Denizi'nde Yunan kıta sahanlığını ihlal ettiğini belirterek bir nota ile
Türkiye'yi protesto etti ve ihlal olayının bir daha tekrarlanmaması konusunda Türkiye'yi
uyardı.
9 Ağustos 1976 : Türkiye, Yunan notasına karşılık
olarak, Yunanistan'a bir nota verdi ve Yunan kıta sahanlığının tarafımızdan
kabul edilmediğini bildirdi.
11 Ağustos 1976 : Filistinli iki gerilla, Yeşilköy
Havaalanı'nda İsrail Havayolları'na ait bir uçağa binen İsraillilere ateş açtı.
4 kişi öldü, 20 kişi yaralandı. Yakalanan gerillalar, bir süre önce Uganda'da
meydana gelen olayın intikamını almak için bu eylemi gerçekleştirdiklerini
söylediler.
15 Ağustos 1976 : İzmir'e ulaşan Hora araştırma
gemisi, büyük bir kalabalık tarafından çiçeklerle ve İstiklal Marşı ile
karşılandı.
19 Ağustos 1976 : THY'nın İstanbul-Antalya seferini
yapan 'Antalya' isimli yolcu uçağı, Isparta yakınlarında düştü. 22'si Türk, 155
kişi öldü, kurtulan olmadı.
1 Eylül 1976 : Hora araştırma gemisi İzmir'den
ayrılarak tekrar Ege'ye açıldı.
2 Eylül 1976 : İstanbul DGM'de, 'Uygarlık Tarihi'
adlı eserinden dolayı yargılanan Doç. Dr. Server Atilla için Savcı 20 yıl ceza
istedi.
5 Eylül 1976 : Elazığ'da MHP ve MSP'liler, CHP İL
binasını taşa tuttular, kentte büyük çapta olaylar çıktı. 12 kişi öldü, onlarca
kişi yaralandı.
18 Eylül 1976 : DİSK (Devrimci İşçi Sendikaları
Konfederasyonu), MC iktidarını yasal yollardan düşürmek için 'Genel Yas' ilan
etti.
-DGM'lere
karşı, çeşitli sendikalara bağlı 100.000'den fazla işçi, işyerlerinde direnişe
başladı.
21 Eylül 1976 : DİSK yöneticileri için tutuklama
kararı verildi. Genel Sekreter Mehmet Karaca tutuklandı. DİSK Genel Merkezi
Polis tarafından arandı, defterlere el konuldu.
24 Eylül 1976 : 'Cinsel çekiciliği artırdığı ve
tahrik edici olduğu' gerekçesiyle, Adana'da bazı okul müdürleri, bayan
öğretmenlerin pantolon giymelerini yasakladı.
30 Eylül 1976 : İstanbul'da Profilo Fabrikası'nda
10 işçinin işten çıkarılmasını protesto eden işçilerle Polis çatıştı. 1 işçi
öldü, 5 kişi yaralandı. Yüzlerce işçi tutuklandı.
1 Ekim 1976 : MC Hükümeti'nin MSP'li İçişleri
Bakanı Korkut Özal, Ankara Belediye Başkanı CHP'li Vedat Dalokay'ı görevinden
aldı. Dalokay, Danıştay'a başvurdu.
- Ankara
Valiliği, TÖB-DER'i 'siyasetle uğraştığı' gerekçesiyle kapattı.
4 Ekim 1976 : İstanbul'da bugün benzin
bulunamadı. Taşıt kuyrukları yüzlerce metreyi geçti.
5 Ekim 1976 : İtalya'dan geleceği söylenen benzin
bugünde gelmedi. Sıkıntı had safhada.
7 Ekim 1976 : Danıştay, İçişleri Bakanı'nın Vedat
Dalokay'ı görevden alma ve Ankara Valiliği'nin TÖB-DER'i kapatma kararlarını
iptal etti.
12 Ekim 1976 : DGM'lerin yeni kuruluş kanunu
çıkarılamadığı için (Anayasa Mahkemesi, DGM'lerin Anayasaya aykırı olduğuna ve
kapatılmalarına karar vermiş ancak TBMM'ye yeni kanun çıkarılması için bir süre
tanımıştı), geçerlilikleri sona erdi. Bu mahkemeler ellerindeki dosyaları
normal mahkemeleri devrettiler.
14 Kasım 1976 : İstanbul Üniversitesi Yönetim
Kurulu, 'Öğretim özgürlüğü ve can güvenliği bulunmadığı' gerekçesiyle, öğretimi
süresiz olarak tatil ettiğini açıkladı.
24 Kasım 1976 : Van ve çevresinde şiddetli deprem.
Pek çok bina yıkıldı. Yüzlerce can kaybı olduğu tahmin ediliyor.
25 Kasım 1976 : Van'da artçı sarsıntılar devam
ediyor. TRT, halktan kan bağışı istedi. Bölgeye yeterince yardım henüz
ulaştırılamadı.
26 Kasım 1976 : 180 milyon TL. bulunması gereken
'Afet Fonu'nda 20 milyon TL. bulunduğu ortaya çıktı.
29 Kasım 1976 : İstanbul Belediyesi'nde maaşlarını
alamayan işçi ve memurlar, Belediye Sarayı'nı işgal ettiler.
1 Aralık 1976 : İstanbul Belediyesi'nde çalışan
işçi ve memurlara maaşları dağıtıldı.
13 Aralık 1976 : 14 Kasım'dan beri kapalı olan
İstanbul Üniversitesi'nde öğretime yeniden başlandı.
1977
3 Ocak 1977 : İstanbul Üniversitesi Hukuk
Fakültesi'nde, karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan çatışmada 9 öğrenci
yaralandı.
-
Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattı faaliyete geçti. Kerkük'ten pompalanan petrol
40 gün sonra Akdeniz'e ulaşacak.
10 Ocak 1977 : Gözaltına alındıktan sonra koma
halinde hastaneye sevk edilen İYÖD Başkanı Paşa Güven: "Yakalanırken
yaralandım. Siyasi Poliste dövmediler." dedi.
12 Ocak 1977 : 'Can güvenliği kalmadığı'
gerekçesiyle Erzurum Atatürk Üniversitesi süresiz olarak kapatıldı.
13 Ocak 1977 : Öğrenci olayları şiddetini iyice
artırdı. İstanbul ve Tunceli'de çıkan çatışmalarda 1'er öğrenci öldü, onlarca
yaralı var. Kahramanmaraş ve Kütahya'da meydana gelen çatışmalarda 21 kişi yaralandı.
25 Ocak 1977 : İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nden
yapılan açıklamada, İstanbul genelinde son bir yıl içinde 510 öğrenci olayının
meydana geldiği, bu olaylarda 13 öğrencinin öldüğü, 254 öğrencinin yaralandığı
bildirildi.
4 Şubat 1977 : Türkiye Sivil Havacılık
Sendikası'nın THY'de aldığı grev kararı nedeniyle, THY'nin tüm iç ve dış
seferleri durdu.
5 Şubat 1977 : Ankara'da, TÖB-DER, TÜM-DER ve
TÜTED bir miting düzenleyerek, MC Hükümeti'nin tutumunu, partizanlığı ve terörü
kınadı. Güvenlik güçleri ile çıkan çatışma sonrasında 60 kişi yaralandı.
6 Şubat 1977 : Siyasal Bilgiler Fakültesi Yönetim
Kurulu, 'can güvenliği olmadığı' gerekçesiyle okulu 10 Şubat'a kadar tatil
etti.
8 Şubat 1977 : Hükümet, THY grevini erteledi.
13 Şubat 1977 : THY'nin İstanbul-İzmir seferini
yapan 'Trakya' isimli yolcu uçağı, 17 yaşındaki Ankara Polis Koleji öğrencisi
Adnan Mintaş tarafından kaçırılmak istendi. Mintaş tutuklandı.
16 Şubat 1977 : Genelkurmay Başkanı Org. Semih
Sancar'ın görev süresi 1 yıl uzatıldı.
17 Şubat 1977 : Ankara 50. Yıl Lisesi öğrencilerine
komandolar ateş açtı, bir kız öğrenci kalp krizinden öldü.
19 Şubat 1977 : ODTÜ Akademik Konseyi, kendilerine
danışılmadan Rektörlüğe getirilen Prof. Hasan Tan için oybirliği ile
güvensizlik kararı verdi.
20 Şubat 1977 : ODTÜ'de çıkan çatışmada 1 öğrenci
öldü.
23 Şubat 1977 : ODTÜ'nün yeni Rektörü Prof. Tan,
okulu 15 gün kapattı.
26 Şubat 1977 : İstanbul'da 'Evlat acısına son'
adlı yürüyüşe onbinlerce kadın katıldı.
28 Şubat 1977 : Malatya'da İnönü Üniversitesi
açıldı.
1 Mart 1977 : MC Hükümeti'nin görevde olduğu süre
içerisinde TL 9. kez devalüe edildi. TL'nin dolara karşı toplam kaybı ''ye
ulaştı. Dolar 17.50 TL.
4 Mart 1977 : Türkiye Barolar Birliği'nin aldığı
karar üzerine tüm yurtta avukatlar davalara girmediler.
5 Mart 1977 : Rektör Tan tarafından 15 gün süre
ile kapatılan ODTÜ, Danıştay kararı ile açıldı.
9 Mart 1977 : Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı
tarafından MHP hakkında soruşturma açıldı.
19 Mart 1977 : THY'nin Diyarbakır-Ankara seferini
yapan yolcu uçağı, silahlı iki lise öğrencisi tarafından Beyrut'a kaçırıldı.
31 Mart 1977 : Sivas ve Site öğrenci yurtları
arasındaki sokak savaşı sabaha kadar sürdü. Polis panzerlerle kapıları kırarak
içeri girebildi. Niğde ve Sakarya'daki öğrenci yurtlarında da çatışma çıktı. Toplam
460 öğrenci gözaltına alındı.
- Kıbrıs
görüşmeleri Viyana'da başladı. Rumlar, Ada'nın 'ini istediler.
1 Nisan 1977 : İzmir'de İleri Gençlik Derneği
(İGD) afişlerini asan Avni Ece adlı bir işçi, Şehitler Caddesinde komandolar
tarafından silahla öldürüldü.
3 Nisan 1977 : Başbakan Demirel'in Gaziantep'e
gelişi nedeniyle hazırlık yapan AP'liler ile CHP'liler arasında çıkan silahlı
çatışmada, 1 CHP'li öldü, 2 kişi yaralandı.
5 Nisan 1977 : TBMM, erken seçimlerin 5 Haziran'da
yapılmasını kararlaştırdı.
21 Nisan 1977 : İstanbul Bahçelievler Lisesi'de
dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açıldı. Solcu olduğu belirtilen bir
Lise son sınıf öğrencisi öldürüldü.
25 Nisan 1977 : Vize'de 15 gün önce dövülerek hastaneye
kaldırılan CHP'li Vize Belediye Başkan Adayı Sebahattin Begil öldü.
26 Nisan 1977 : CHP Lideri Ecevit ve
beraberindekiler, Niksar'da açık hava toplantısı yaparken, MHP ve AP'lilerin
saldırısına uğradılar.
28 Nisan 1977 : Ecevit, Erzincan'da da saldırıya
uğradı. 7 kişi yaralandı.
1 Mayıs 1977 : Kanlı '1 Mayıs'. DİSK'in İstanbul
Taksim Meydanı'nda kutladığı '1 Mayıs İşçi Bayramı' sona ermek üzereyken, bazı
binaların pencere ve damlarından meçhul kişiler tarafından açılan ateşle kana
bulandı. Onbinlerce kişinin üzerine açılan ateş sonucu çoğu çıkan panik
neticesinde ezilerek olmak üzere 34 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı. Olayla
ilgili olarak 350 kişi gözaltına alındı.
15 Mayıs 1977 : Türkiye'nin, tarihinin en büyük
döviz sıkıntısını yaşadığına ilişkin haberler büyük tepkilere yol açtı. IMF,
Türkiye'ye borç vermek için iki koşul ileri sürdü: 1-Seçimler yapılsın, 2-
devalüasyon yapılsın. (Bu filmi daha çok seyredeceğiz.)
16 Mayıs 1977 : Merkez Bankası'nın çekleri Japonya
ve İsviçre'deki bazı bankalar tarafından karşılığı olmadığı gerekçesiyle
ödenmedi. (Zavallı Türkiyem)
19 Mayıs 1977 : Antalya'da 19 Mayıs törenlerine
giden öğrencilerin bulunduğu otobüse ateş açıldı, sokaktan geçen bir çocuk ağır
yaralandı.
20 Mayıs 1977 : Japonya'dan Türkiye'ye gönderilecek
mallar parasını ödemediğimiz gerekçesiyle, Japonya'da bekletiliyor.
22 Mayıs 1977 : İYÖD Başkanı Paşa Güven'in
gözaltındayken kolunu kırdıkları iddiasıyla 3 Polis hakkında İstanbul
Cumhuriyet Savcılığı 'kamu davası' açtı.
29 Mayıs 1977 : İstanbul Sirkeci Tren Garı ile
Yeşilköy Havaalanı'nda aynı saatlerde zaman ayarlı bombalar patladı. 5 kişi
öldü, 49 kişi yaralandı. İki olayı da, '28 Mayıs' adlı bir Ermeni terör örgütü
üstlendi.
-Ecevit,
İzmir'in Çiğli Havaalanı'na indiği sırada bir Polisin silahının ateş alması
sonucu yanında bulunan Mehmet İsyan yaralandı. Silahın yanlışlıkla ateş aldığı
belirtildi, ancak daha sonra silahın özel bir silah olduğu ve depodan izinsiz
çıkarıldığı tespit edildi.
-
Beyşehir'de AP'liler ile MSP'liler çatıştı. 1 MSP'li öldü, onlarca kişi
yaralandı.
2 Haziran 1977 : Başbakan Demirel, CHP Genel Başkanı
Ecevit'e gönderdiği gizli ve kişiye özel bir mektupta, 'İstihbarat
örgütlerinin, Ecevit'e, Taksim Alanı'nda yapılacak mitingde suikast
düzenleneceği' haberini aldıklarını bildirdi. Ecevit, radyoda yaptığı bir
konuşmada bu mektubu açıkladı ve mitinge gideceğini söyledi. 3 Haziran'da, CHP
mitingi olaysız ve büyük bir kalabalıkla yapıldı.
5 Haziran 1977 : Genel seçimler yapıldı. CHP:213,
AP:189, MSP:24, MHP:16, CGP:3, DP:1 milletvekilliği kazandı.
9 Haziran 1977 : Türkiye'nin Vatikan Büyükelçisi Taha
Carım, Roma'da Ermeni teröristlerin düzenlediği bir suikast sonucunda şehit
edildi.
13 Haziran 1977 : Başbakan Demirel istifa etti.
Böylelikle 1. MC Hükümeti sona erdi.
14 Haziran 1977 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Hükümeti
kurma görevini CHP Lideri Ecevit'e verdi.
-
Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı'na Sırrı Atalay seçildi. İlk defa bir CHP'li
Senato Başkanı oldu.
15 Haziran 1977 : Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen
Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Orhan Yavuz, kimliği meçhul kişilerce
kaçırıldı ve boğazı kesilerek öldürülmüş bir halde bulundu.
21 Haziran 1977 : Ecevit, Kabinesini açıkladı.
22 Haziran 1977 : MC Hükümeti zamanında TRT Genel
Müdürlüğü'ne getirilen ve icraatları dolayısıyla sürekli tepki toplayan Şaban
Karataş görevinden alındı. Cengiz Taşer, TRT Genel Müdürlüğüne getirildi.
24 Haziran 1977 : Gençlik ve Spor Bakanı Yüksel
Çakmur, 'gençlik kampları' adı altında faaliyet gösteren komando kamplarını
kapattı.
25 Haziran 1977 : İstanbul'da enerji sıkıntısı
dolayısıyla programlı olarak elektrik kesintisi yapılmaya başlandı.
30 Haziran 1977 : MSP Genel Başkanı Necmettin
Erbakan'ın kardeşi Akgün Erbakan, Ankara 10. Sulh Ceza Mahkemesince
dolandırıcılık suçundan mahkum edildi.
2 Temmuz 1977 : Malazgirt'te otlak ve su yüzünden
çıkan bir aşiret kavgasında 19 kişi öldü.
3 Temmuz 1977 : CHP'nin kurduğu azınlık Hükümeti,
TBMM'de 217 kabul oyuna karşılık 229 red oyu ile güvenoyu alamadı. Meclis'te
kavgalar çıktı.
4 Temmuz 1977 : Korutürk, AP Lideri Demirel'e
Hükümeti kurma görevini verdi.
6 Temmuz 1977 : MHP Lideri Alparslan Türkeş:
"AP-MSP Koalisyonunu MHP dışarıdan destekleyebilir." dedi.
7 Temmuz 1977 : Demirel: "Hükümeti kurunca,
Ecevit'in yaptığı bütün tayinleri iptal edeceğim." dedi.
8 Temmuz 1977 : Antalya Film Festivalini, Süreyya
Duru'nun yönettiği 'Kara Çarşaflı Gelin' adlı film kazandı.
- Demirel,
Ecevit'in AP-CHP Koalisyon önerisini reddetti.
9 Temmuz 1977 : Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)
Türkiye'den her türlü tekstil maddesi ithalini kısıtlama kararı aldı.
15 Temmuz 1977 : Hacı Ali Demirel ile yeğeni Yahya
Demirel'in TIR araçları ithalinde yolsuzluk yaptıkları saptandı.
- Buca
Eğitim Enstitüsü'nde 1972 yılından beri 500'e yakın öğrencinin sınavlara
girmeden sınıf geçirildiği saptandı.
19 Temmuz 1977 : Demirel'in Erbakan ile yaptığı
görüşmenin olumlu geçtiği açıklandı. Demirel: "Çatı çakılmıştır."
dedi.
21 Temmuz 1977 : 2. Milliyetçi Cephe (MC) Hükümeti
açıklandı. Kabinenin açıklanmasından sonra Enerji Bakanı Kamuran İnan istifa etti.
23 Temmuz 1977 : İzmir Çeşme'de Büyük Otel'de bir
garsonun Yahya Demirel'e: "Suntalardan ne haber?" demesi üzerine
kavga çıktı. Garson, Yahya Demirel'i bıçakla yaraladı. Yahya Demirel'in
arkadaşları, garsonu döverek hastanelik ettiler.
26 Temmuz 1977 : Başbakan Demirel: "İktidarı,
MSP ve MHP ile birleşip sola teslim etmemeyi başardık." dedi.
27 Temmuz 1977 : Enerji Bakanı Kamuran İnan,
istifasını geri aldı.
29 Temmuz 1977 : DİSK Başkanı Kemal Türkler, MC
Hükümeti'ne karşı 'Ulusal Demokratik Cephe' çağrısı yaptı.
1 Ağustos 1977 : AP-MHP-MSP Koalisyon Hükümeti (2.
MC Hükümeti) TBMM'de yapılan oylamada, 219'a karşın 229 oyla güvenoyu aldı.
3 Ağustos 1977 : Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri
Başpiskopos Makarios kalp krizi geçirerek öldü. Spiros Kipriyanu geçici olarak
Rum Yönetimi Liderliğine getirildi.
-Türk
Lirası devalüe edildi.
4 Ağustos 1977 : Ankara'da çıkan olaylarda, 1 Polis
şehit oldu, 4 vatandaşta hayatını kaybetti, 5'i ağır olmak üzere onlarca yaralı
var.
6 Ağustos 1977 : Emekli olan Deniz Kuvvetleri Komutanı
Or. Am. Hilmi Fırat'ın yerine, Or. Am. Bülent Ulusu getirildi.
10 Ağustos 1977 : Yurt çapında elektrik kısıntısı had
safhada. İstanbul'da kısıntı 5 saate çıkarıldı.
15 Ağustos 1977 : Tekel Maddelerine ortalama ` zam
yapıldı. Küçük Rakı 40 TL.
16 Ağustos 1977 : Elazığ'ın Ağın İlçesi'ne bağlı Pul
Köyü'nde 75 yaşındaki Bekir Arabacı, anarşik olayları protesto etmek için
kendini yaktı.
19 Ağustos 1977 : Ankara'da yapılan 'Ağır sanayi
toplantısı' elektrik olmadığı için mum ışığı altında başladı.
22 Ağustos 1977 : Bir süre önce yurdun çeşitli
yerlerinde çıkan 20'den fazla orman yangınına, bugün İstanbul Ayazağa ve
Belgrat Ormanları'nda çıkan yangınlarda eklendi.
30 Ağustos 1977 : Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na, Ege
Ordu Komutanı Org. Kenan Evren getirildi.
31 Ağustos 1977 : Döviz transferi yapılamadığı için,
LPG (bütan gazı) sıkıntısı başladı.
2 Eylül 1977 : Başbakan Demirel yaptığı basın
toplantısında: "Ne yok? Ne zamandan beri yok? Yok olan maddeyi bildirin
istediğiniz kadar göndereyim." dedi. (Asıl para yok)
3 Eylül 1977 : İstanbul'da yapılan elektrik
kısıntısı, 08.00-21.00 saatleri arasına kadar uzatıldı.
5 Eylül 1977 : Ankara'ya gelen IMF yetkilileri ile
görüşmeler başladı. (Daha çok gelecekler.)
8 Eylül 1977 : Bir süredir bekletilen zamlar bugün
açıklandı. Hemen her şeye zam var.
14 Eylül 1977 : Başbakan Demirel, enerji tasarrufu
nedeniyle Seydişehir Alüminyum Tesisleri'ndeki iki ünitenin durdurulmasını
emretti. (!!!)
19 Eylül 1977 : Mayıs 1978 yılında temeli atılacak
olan 2. Boğaz Köprüsü'nün projesi açıklandı.
20 Eylül 1977 : oranında tekrar devalüasyon
yapıldı. Dolar 19.25 TL.
21 Eylül 1977 : 8 milyon dolar transfer
edilemeyince Libya petrol sevkıyatını durdurdu. Tekrar benzin sıkıntısı baş
gösterdi.
29 Eylül 1977 : İstanbul Büyükçekmece Barajı'nın
temeli atıldı.
5 Ekim 1977 : Kahve satışları durduruldu.
-Türk-İş
bir muhtıra hazırlayarak, parti liderlerine ve Cumhurbaşkanı'na verdi.
6 Ekim 1977 : Kahve satışlarının durdurulması
üzerine Tekel Bakanı açıklama yaptı: "Kahve keyif maddesidir. Günde üç
yerine bir kahve için." (Ağzına sağlık sayın bakanımız)
- Bira,
deterjan, kibrit ve sabuna yüklüce zam yapıldı.
8 Ekim 1977 : Döviz transferi yapılamadığı için
yedek parça bulamayan BMC kamyon ve minübüs fabrikaları 650 işçiyi işten
çıkardı.
11 Ekim 1977 : Dünyaca tanınmış Fransız denizci
Kaptan Jacques Cousteoau, 'Calypso' adlı gemisiyle İstanbul'a geldi.
12 Ekim 1977 : Ünlü tarihçi Ord. Prof. İsmail
Hakkı Uzunçarşılı öldü.
20 Ekim 1977 : İSO Başkanı: "Bu hükümet artık
muhatap kabul edilemez." dedi.
27 Ekim 1977 : Komandolar, İstanbul Ayazağa'da
bulunan Işık Mühendislik Yüksek Okulu'nda Ayhan Gökdemir adlı solcu bir
öğrenciyi, bıçaklayarak öldürdüler.
31 Ekim 1977 : Araştırma gemisi Hora tekrar Ege'ye
açıldı.
1 Kasım 1977 : Elektrik borcumuzu ödemediğimiz
için, Bulgaristan Türkiye'ye verdiği elektriği keseceğini bildirdi.
- Dolar
karaborsada 27 TL. (Resmi kur, 20 TL)
6 Kasım 1977 : TRT Genel Müdürlüğü'ne Prof. Nevzat
Yalçıntaş atandı.
17 Kasım 1977 : Yaklaşık 165 gündür devam eden TBMM
Başkanlık sorunu nihayet çözüldü. 38. turda CHP'li Cahit Karakaş, 227 oyla
Başkan seçildi.
21 Kasım 1977 : Türkiye'nin 210 milyon dolarlık
borcunu ödememesi üzerine, Irak petrol boru hattıyla Türkiye'ye verdiği petrolü
kesti.
25 Kasım 1977 : İngiltere'de yayınlanan Financial
Times gazetesi: "Türkiye iflas etmiş bir ülkedir." (!!!)
29 Kasım 1977 : Ülkücüler MSP'li İçişleri Bakanı
Korkut Özal'ın oğlunu dövdüler.
5 Aralık 1977 : Yerel seçimlere 6 gün kala elektrik
kesintilerine son verildi.
10 Aralık 1977 : Toptaş Cezaevi'nde tutuklu TİKKO ve
THKO/Acilciler örgütlerine bağlı 9 tutuklu gardiyanları bağladıktan sonra
jandarmaya ateş açarak kaçtılar.
11 Aralık 1977 : Yerel seçimler yapıldı. 67 İlin,
42'sini CHP, 15'ini AP, 5'ini MHP, 3'ünü MSP ve 2'sini de bağımsızlar kazandı.
-Yerel
seçimler esnasında yurdun hemen hemen her yerinde protesto ve çatışmalar
görüldü. 13 kişi öldü, 87 kişi yaralandı.
20 Aralık 1977 : Elektrik kesintisi tekrar tüm
yurtta başladı.
21 Aralık 1977 : 60 milyon dolarlık borcumuzu
ödemediğimiz için Japonya demir sevkıyatını durdurduğunu açıkladı.
24 Aralık 1977 : MİT İstihbarat Başkan Yardımcısı,
Emekli Albay Sabahattin Savaşman, CIA hesabına casusluk yaptığı gerekçesiyle,
Genelkurmay Askeri Mahkemesi tarafından tutuklandı.
28 Aralık 1977 : Ankara'da içinde öğrencilerin
bulunduğu bir otobüse ateş açıldı. 7 öğrenci yaralandı.
- Asırlık
bir yapı olan Sultanahmet İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi sabotaj
neticesi çıkan yangında tamamen yandı.
31 Aralık 1977 : Meclis'te yapılan gensoru görüşmeleri
neticesinde Hükümet, 218 olumlu, 228 olumsuz oy aldı. İlk defa bir Hükümet
gensoru ile düşürüldü.
- TBMM
Kanunlar Dairesi Kısım Amiri Orhan Şendağ, yabancı ülkelere, devlete ait
bilgileri vermek iddiası ile tutuklandı.
- Bu yıl
içinde anarşi ve terör olayları neticesinde 157 kişinin öldüğü, 1667 kişinin
yaralandığı açıklandı.
1978
1 Ocak 1978 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Hükümeti
kurma görevini Ecevit'e verdi. Ecevit, bir süre önce AP'den ayrılan 11
milletvekili ile İstanbul'da Güneş Otel'de görüştü. (Bu görüşme 'Güneş Otel'
görüşmesi olarak anılır.)
2 Ocak 1978 : Ecevit, Kabinesini açıkladı.
Kabinede, bir süre önce AP'den ayrılan ve bağımsız olan 11 milletvekili ile CGP
Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu ve DP Genel Başkanı Faruk Sükan'da yer aldı.
Böylelikle CHP dışından Hükümeti destekleyen herkes birer Bakanlık kazanmış
oldu.
3 Ocak 1978 : Ermeni teröristler, Londra'daki
Kıbrıs Türk Bankası ile Brüksel'deki Türk Ticaret Ateşeliği'ne bomba attılar.
4 Ocak 1978 : Kahvenin kilosunda 40 TL.'lik
indirim yapıldı.
5 Ocak 1978 : Yapılan açıklamada, rafinerilerde 2
günlük petrol kaldığı açıklandı.
-
İzmir'deki NATO Karargahları'nın komutasını Türk generallerin almasından sonra,
NATO, Yunanistan'a askeri kanada dönmesi için baskıyı artırdı.
7 Ocak 1978 : Libya'dan 9.000 ton petrol
getirildi.
8 Ocak 1978 : Merkez Bankası'nın döviz
rezervlerinin 450 milyon dolara düştüğü açıklandı. Son yılların en düşük
rakamı.
9 Ocak 1978 : İstanbul'da 5, Ankara'da 7, Trabzon
ve Afşin'de 1'er yere bomba atıldı.
15 Ocak 1978 : Son 15 günde siyasi cinayetler
sonucunda 30 kişinin öldürüldüğü açıklandı.
16 Ocak 1978 : İstanbul Emniyeti'nde yapılan
değişiklik sonucu, İl Emniyet Müdürü Nazmi İyibil merkeze alınırken, Asayiş
Şube Müdür Yardımcısı Sadettin Tantan Kahramanmaraş'a atandı.
17 Ocak 1978 : Ecevit Hükümeti, 218'e karşı 229
oyla güvenoyu aldı.
29 Ocak 1978 : Ocak ayı içerisinde İstanbul'da
siyasi cinayetler neticesinde 14 kişinin öldürüldüğü, 75 kişinin yaralandığı
açıklandı. İl genelinde 43 bombalama olayı gerçekleşti.
30 Ocak 1978 : Türkiye İşçi ve Köylü Partisi
(TİKP) kuruldu. Genel Başkanlığı'na Doğu Perinçek getirildi.
1 Şubat 1978 : İstanbul Sağmalcılar Cezaevi'nde
isyan çıktı.
2 Şubat 1978 : Milli Savunma Bakanı Hasan Esat
Işık, "Ordu içinde kontrgerilla yoktur." dedi.
10 Şubat 1978 : Memuriyeti gasp suçundan yargılanan
eski TRT Genel Müdürü Şaban Karataş, 3 ay hapis cezasına mahkum oldu.
12 Şubat 1978 : Almanya, Türkiye'ye 130 milyon mark
kredi açtı.
13 Şubat 1978 : Yurt çapında çeşitli işyerlerinde
devam eden grevler bugün itibariyle bitti. Yeni zam dalgası geliyor.
15 Şubat 1978 : Bakanlar Kurulunca, ülkenin döviz
sıkıntısını hafifletmek için yurtdışına yapılan turistik gezilerin en az 2
yılda bir yapılabileceği kararlaştırıldı.
- Kredi
muslukları açıldı. Dünya Bankası 350 milyon dolar kredi verdi. 3 Amerikan
Bankası toplam 3 milyar dolar kredi açacak. Romanya ile de kredi anlaşması
yapılıyor.
16 Şubat 1978 : Maliye Bakanı Ziya Müezzinoğlu,
ithal eşyaların satışının yasaklandığını açıkladı.
17 Şubat 1978 : Geçen yıl Hacca gidenlerin bu yıl
gidemeyecekleri açıklandı.
21 Şubat 1978 : Yahya Demirel, vergi kaçırmaktan
1.5 yıl hapis cezasına mahkum oldu.
23 Şubat 1978 : Libya, Türkiye'ye 2 milyon ton daha fazla
petrol vereceğini açıkladı.
25 Şubat 1978 : Hammadde ve yakıt sıkıntısından
dolayı, Samsun Azot Fabrikası ile Ünye Çimento Fabrikası üretimlerini
durdurdular.
28 Şubat 1978 : Eski Başbakanlardan Adnan
Menderes'in ortanca oğlu, AP Aydın Milletvekili Mutlu Menderes, geçirdiği
trafik kazası sonucu öldü.
1 Mart 1978 : Devalüasyon yapıldı. TL. 8
oranında değer kaybetti.
6 Mart 1978 : Yaş haddinden emekli olan
Genelkurmay Başkanı Org. Semih Sancar, görevini törenle KKK Org. Kenan Evren'e
devretti.
8 Mart 1978 : Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na Org.
Nurettin Ersin getirildi.
10 Mart 1978 : Başbakan Ecevit ve Yunan Başbakanı
Karamanlis arasındaki ikili görüşmeler Montrö'de başladı.
11 Mart 1978 : ABD Başkanı Carter'ın, Türkiye'ye
karşı devam eden ambargoyu devam ettirme isteği üzerine ABD'ye nota verdik.
- Montrö'de
devam eden Ecevit, Karamanlis görüşmeleri sona erdi. Somut bir sonuca
ulaşılamadı. Ecevit yaptığı açıklamada : "Amerika gölge etmesin başka
ihsan istemem." dedi.
16 Mart 1978 : İstanbul Üniversitesi'nden çıkan
sol görüşlü 100'e yakın öğrencinin üzerine ülkücüler tarafından bomba atıldı ve
silahla ateş açıldı. 5 kişi öldü, 47 kişi yaralandı. Olayın faillerinden kimse
yakalanamadı. Üniversite süresiz kapatıldı.
18 Mart 1978 : İstanbul Ümraniye'de silahla
öldürülmüş 5 kişinin cesedi bulundu. Olayla ilgili 80 kişi gözaltına alındı.
23 Mart 1978 : IMF ile 1.5 milyar dolarlık kredi
anlaşması yapıldı.
24 Mart 1978 : Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı
Doğan Öz, bir suikast sonucu öldürüldü.
8 Nisan 1978 : İstanbul'da evinin önünde silahlı
saldırıya uğrayan Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Server Tanilli ağır
yaralanarak felç oldu.
17 Nisan 1978 : AP'li Malatya Belediye Başkanı
Hamit Fendoğlu, gönnderilen bir bombalı paketi açarken, gelini ve iki torunuyla
birlikte parçalanarak öldü. Malatya'da büyük olaylar başladı.
20 Nisan 1978 : Dev-Genç ve Ülkücü Memurlar Derneği
kapatıldı.
22 Nisan 1978 : Malatya'da başlayan olaylar
Kahramanmaraş'a sıçradı, kent gergin saatler geçiriyor, yer yer çatışmalar var.
23 Nisan 1978 : Iğdır'da bir süre önce öldürülen
bir ülkücünün cenazesinden dönen yaklaşık 2000 kişi, 200'e yakın iş yerini
tahrip etti. Şehre askeri birlikler sevk edildi. Gece ve gündüz sokağa çıkma
yasağı kondu.
27 Nisan 1978 : Cengiz Taşer TRT Genel Müdürlüğü'ne
getirildi.
28 Nisan 1978 : Tiyatro sanatçısı Muammer Karaca
öldü.
- Bir süre
önce yurtdışına kaçan Yahya Demirel hakkında gıyabi tutuklama kararı verildi.
1 Mayıs 1978 : İstanbul'da geçen yılın aksine
olaysız ve sakin geçen 1 Mayıs kutlamalarından sonra, gece yarısı 3 Polis şehit
edildi.
-
Kahramanmaraş'ta sağ görüşlü 3 kişi, meçhul kişilerce kurşuna dizilerek
öldürüldü.
10 Mayıs 1978 : İstanbul'da, tarihi Çiçek Pasajı
çöktü. 12 kişi öldü.
13 Mayıs 1978 : Milli Savunma Bakanı H. Esat Işık,
Amerikan ambargosunun kalkmaması üzerine, Türkiye'de ki Amerikan üslerinin
kapatılacağını açıkladı.
19 Mayıs 1978 : Ankara'da, Gençlik ve Spor
Bayramı'nda kız öğrencilerin kıyafetlerinden dolayı aleyhte tezahürat yapıldı.
İstanbul'da tribünlerin önünde bomba patladı. Antakya'da kız öğrencilere
saldırıldı ve elbiseleri yırtıldı. MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan,
Anıtkabir'e gitmedi.
23 Mayıs 1978 : Türkiye, İmralı Cezaevi'nden kaçan
Billy Hayes'in yazdığı romandan uyarlanarak sinemaya aktarılan 'Geceyarısı
Ekspresi' filmini protesto etti.
24 Mayıs 1978 : Bir süredir piyasada bulunmayan ve
ancak karaborsada satılan 'yağ'dan sonra, 'şeker'de karaborsaya düştü.
28 Mayıs 1978 : Ecevit ve Karamanlis, Montrö'den
sonra bu defada Amerika'da bir araya geldiler.
30 Mayıs 1978 : Başbakan Ecevit, ABD Başkanı Carter
ile Washington'da görüştü.
1 Haziran 1978 : Taşkent Film Festivali'nde, Türkan
Şoray 'En iyi kadın oyuncu' ödülünü kazandı.
2 Haziran 1978 : Madrid'de Ermeni teröristlerin
düzenlediği saldırı sonucunda, Büyükelçimiz Zeki Kuneralp'in makam arabasında
bulunan eşi Necla Kuneralp, emekli Büyükelçi Beşir Balcıoğlu ve şoför öldüler.
Büyükelçi araçta bulunmadığı için kurtuldu.
4 Haziran 1978 : Başbakan Ecevit, New York'ta
finansal kuruluşlarla görüşerek borçlarımız için güvence verdi.
7 Haziran 1978 : TİKKO terör örgütünün lideri
İbrahim Kaypakkaya'nın yargılamasını yapan Hakim Binbaşı Yaşar Değerli,
otomobiline konulan bombanın patlaması sonucu ağır yaralandı.
11 Haziran 1978 : Cezaların bir kısmını tecil eden
'İnfaz Kanunu' yürürlüğe girdi ve mahkumların salıverilmesine başlanıldı. (Bir
nevi AF, Ecevit af çıkarmasını çok seviyor herhalde.)
22 Haziran 1978 : Ecevit, Moskova'da SSCB Devlet
Başkanı Leonid Brejnev ile görüştü.
23 Haziran 1978 : 30.05.1971'de Mahir Çayan ve
Hüseyin Cevahir'inde aralarında bulunduğu kişilerce kaçırılarak 51 saat rehin
tutulan Sibel Erkan isimli kız çocuğunu kurtarma operasyonuna katılan ve
Hüseyin Cevahir'i operasyon sırasında vuran emekli deniz Yarbay Cihangir
Erdeniz, düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü. Olayı Marksist-Leninist
Propaganda Birliği üstlendi.
24 Haziran 1978 : SSCB'nin Türkiye'de petrol
arayacağını açıklamaları ortalığı karıştırdı. Yabancı petrol şirketleri Türkiye'ye
olan satışlarını durdurdular.
27 Haziran 1978 : MİT Müsteşarlığına emekli Org.
Adnan Ersöz getirildi.
4 Temmuz 1978 : Antalya Film Festivali'ni Maden
filmi kazandı. Maden filminde oynayan Tarık Akan 'En iyi erkek oyuncu', Hale
Soygazi'de 'En iyi kadın oyuncu' ödülünü kazandılar.
5 Temmuz 1978 : Ankara Valiliği, Poliste ikiliğe ve
çatışmalara sebep olan POL-DER (Polis Derneği) ve POL-BİR (Polis Birliği)'i
kapattı.
- Atatürk
Eğitim Enstitüsü'nün TÖB-DER'li Müdür Yardımcısı Fahrettin Yılmaz öldürüldü.
11 Temmuz 1978 : Hacettepe Üniversitesi Öğretim
Üyesi, sol görüşlü Doç. Bedrettin Cömert arabasında öldürüldü, olayda eşi ağır
yaralı olarak kurtuldu.
17 Temmuz 1978 : Danıştay, POL-DER ve POL-BİR'in
kapatılması kararını durdurdu. Her iki dernekte tekrar faaliyete başladı.
18 Temmuz 1978 : İstanbul Valiliği Binasına silahlı
saldırı düzenlendi, 2 Polis yaralandı.
- İstanbul
ve Diyarbakır'da meydana gelen anarşi olaylarında 3 genç öldü.
24 Temmuz 1978 : Salihli Cezaevi'nde isyan çıktı.
Cezaevi Müdürü öldürüldü, Cumhuriyet Savcısı rehin alındı.
25 Temmuz 1978 : ABD Senatosu, Türkiye'ye uygulanan
silah ambargosunu, uzun tartışmalardan sonra şartlı olarak kaldırılmaya karar
verdi. 1 Ağustos'ta yapılan oylamada, 205'e karşı 208 oy ile ambargo kalktı
ancak Kıbrıs'tan Türk askerinin çekilmesi istendi.
28 Temmuz 1978 : IMF, Türkiye'ye acı reçetesini
açıkladı: Memur kadrosu dondurulsun, maaşlar artırılmasın, benzine zam
yapılsın, KİT açıkları kapatılsın. (Hep aynı şarkı ama maalesef bu şarkıyı
çalacak müzisyenler yok.)
29 Temmuz 1978 : Urfa Cezaevi Müdürü öldürüldü.
4 Ağustos 1978 : Sivas'ta sağ-sol kavgasında 9 kişi
öldü, 100'den fazla yaralı var.
8 Ağustos 1978 : Ankara'da bir belediye otobüsü
silahla tarandı. 3 kişi öldü, 20 kişi yaralandı.
9 Ağustos 1978 : 'İlaç'ta karaborsaya düştü. Pek çok
ilaç piyasada bulunamıyor. 18 liralık Eptoin 150 lira.
17 Ağustos 1978 : İran'da Şah'a karşı savaş başladı.
21 Ağustos 1978 : Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Hava
Kuvvetleri Komutanı oldu. (Darbenin kadrosu tamamlandı.)
25 Ağustos 1978 : İstanbul'da, Galata Köprüsü'ne,
Adliye Sarayı'na ve Edebiyat Fakültesi'ne bombalı saldırılar düzenlendi.
1 Eylül 1978 : Yağ, benzin, ilaç ve sabundan sonra
kahvede karaborsaya düştü. Geçim sıkıntısının yanısıra anarşide yükseliyor.
30 Eylül 1978 : Bu ay içinde 2. kez devalüasyon
yapıldı.
- İstanbul
Sirkeci Vapur İskelesi'nin bekleme salonuna bomba atıldı. 1 kişi öldü, 13 kişi
yaralandı.
2 Ekim 1978 : Prof. Turhan Feyzioğlu'nun istifası
ile boşalan Başbakan Yardımcılığı görevine, Devlet Bakanı Hikmet Çetin atandı.
9 Ekim 1978 : Ankara Bahçelievler'de TİP üyesi 7
genç, kaldıkları evde kurşun yağmuruna tutularak öldürüldüler. Sağ kalan ağır
yaralı bir genç, Polise, 'katillerin sağcı intikam komandoları' olduğunu
söyledi.
19 Ekim 1978 : Amerika, Türkiye'ye askeri malzeme
sevkıyatına başladı.
20 Ekim 1978 : İTÜ Elektrik Fakültesi Dekanı Ord.
Prof. Bedri Karafakioğlu öldürüldü.
24 Ekim 1978 : TL tekrar devalüe edildi. 30
Nisan'dan beri TL'nin değeri 8 düştü.
26 Ekim 1978 : Bingöl'ün MHP'li Belediye Başkanı
ile şoförü öldürüldü. Olaydan 1 saat sonra, sol görüşlü Beden Terbiyesi Bölge
Müdürü öldürüldü. (Kısasa kısas !!!)
2 Kasım 1978 : Sağmalcılar Cezaevi'nde yatan 13
ülkücü kaçtı.
17 Kasım 1978 : 1 Mayıs İşçi Bayramı'nda pankart
taşıyan bir genç, Bursa'da linç edildi. Bugün İstanbul'da meydana gelen
olaylarda 3 kişi öldü.
22 Kasım 1978 : Ankara 1. Asliye Ceza Mahkemesi,
Ülkü Ocakları Derneği'nin kapatılmasına karar verdi.
29 Kasım 1978 : 6 ayrı şehirde çıkan olaylarda 6
genç öldürüldü.
3 Aralık 1978 : Mazot sıkıntısı başladı. Otobüs
seferleri aksadı.
6 Aralık 1978 : İstanbul'da 1 Polis linç edilmek
istendi. Adana'da Polisler taşlandı.
8 Aralık 1978 : İran'da devam eden iç savaş
yüzünden binlerce İranlı Türkiye'ye sığındı. İstanbul-Tahran hava köprüsü
kuruldu.
11 Aralık 1978 : Ahmet Enünlü, İspanya'da yapılan
Dünya Vücut Geliştirme Şampiyonası'nda şampiyon oldu.
18 Aralık 1978 : Kahramanmaraş'ta bir sinemaya bomba
atıldı. Saldırıyı solcuların yaptığı iddia edildi ve birden Kahramanmaraş'ta
gerilim arttı. Sünni ve Alevi vatandaşlar sokak çatışmalarına başladılar.
Solcular ise bu saldırıyı kabul etmeyerek, olayı ülkücülerin provokasyonu
olarak nitelendirdiler.
20 Aralık 1978 : Hacettepe Hastanesi'nde, Türkiye'de
ilk defa ilik nakli gerçekleştirildi.
-
Kahramanmaraş'ta gerginlik giderek artıyor, sokak çatışmaları giderek büyüyor,
polis şehre hakim olmakta zorlanıyor.
22 Aralık 1978 : Kahramanmaraş'ta 5, Ankara'da 3,
İstanbul'da 2, Malatya, Adana ve Eskişehir'de 1'er kişi öldürüldü.
- Eski CHP
Kahramanmaraş Senatörü Hilmi Soydan'da öldürülenler arasında.
23 Aralık 1978 : Kahramanmaraş yanıyor. Kentin her
yerinde çatışma var, Güvenlik Güçleri asayişe hakim olamıyor. 33 kişi
öldürüldü, 100'den fazlası ağır olmak üzere 300'den fazla yaralı var. Evler ve
dükkanlar yakıldı. Şehir Cehennemi yaşıyor.
24 Aralık 1978 : Kahramanmaraş alev alev. Hükümet
Konağı'na yürüyüp ele geçirmeye çalışan grup ile Polis arasında çatışma çıktı.
Ölü sayısı 77'ye yükseldi, yaralı sayısı 1000'i geçti. Şehir sanki bir iç savaş
yaşıyor. Şehre komando birlikleri gönderildi, çevre illerden Güvenlik Güçleri
şehre hareket etti. Jetler Kahramanmaraş üzerinde alçaktan uçuyor. Şehirde
sokağa çıkma yasağı kondu.
25 Aralık 1978 : Kahramanmaraş'taki ölü sayısı 98'i
buldu. Askeri birliklere sığınan halk çadırlara yerleştirildi. Bakanlar Kurulu
sıkıyönetim kararı aldı. Cumhurbaşkanı Korutürk, Başbakan Ecevit ve AP Lideri
Demirel ile ayrı ayrı görüştü.
Ecevit : "Sıkıyönetim ilan edilebilir.”
Demirel : "Artık yeter demenin zamanı gelmiştir.”
Türkeş: "Ecevit'in konuşması nedeniyle olaylar çıkmıştır.”
26 Aralık 1978 : Bakanlar Kurulu,sabah saat 07.00'den
itibaren 13 İlde (İstanbul, Ankara, Adana, Elazığ, Bingöl, Erzincan, Erzurum,
Gaziantep, Kars, Kahramanmaraş, Malatya, Sivas ve Urfa) sıkıyönetim ilan etti.
- Kahramanmaraş’ta
olaylar şiddetini azalttı ancak halkta büyük bir korku hakim. Şehir adeta bir
'Hayalet Kent' görünümünde.
27 Aralık 1978 : Kahramanmaraş'ta ölü sayısı 104'e
çıktı. Olaylar yavaş yavaş yatışıyor. Güvenlik güçleri şehre hakim durumda.
- Sıkıyönetim
ilanından sonra büyük şehirlerde sükunet sağlandı.
- Sigara'da
karaborsada. 10 liralık samsun karaborsada 25 lira.
28 Aralık 1978 : Tarsus Cumhuriyet Savcısı
öldürüldü.
31 Aralık 1978 : Turistik amaçlı yurtdışına
çıkışlar, 2 seneden 3 seneye çıkartıldı.
1979
2 Ocak 1979 : Kahramanmaraş olaylarında yeteri
kadar etkili olamamakla suçlanan İçişleri Bakanı İrfan Özaydınlı istifa etti.
İçişleri Bakanlığı'na vekaleten Orhan Eyüboğlu atandı.
3 Ocak 1979 : 42 milyonluk Türkiye'de, sadece 4
milyon kişinin vergi ödediği açıklandı.
9 Ocak 1979 : 11 Ağustos 1976'da Yeşilköy
Havaalanı'nda 4 İsrailliyi öldüren, Muhammed Reşit ve Mehdi Muhammed isimli
Filistinli teröristler, Sağmalcılar Cezaevi'nden kaçtılar.
11Ocak 1979 : Tunceli'ye bağlı Malazgirt
İlçesi'nin Akpazar Bucağı'nın CHP'li Belediye Başkanı Fikri Üstündağ evinde
tabancayla öldürülmüş olarak bulundu.
- Yazar
Yaşar Kemal'in 'Ölmez Otu' adlı romanı, Fransa'da en iyi yabancı kitap ödülünü
kazandı.
12 Ocak 1979 : İçişleri Bakanlığı'na CHP Sakarya
Senatörü Hasan Fehmi Güneş atandı.
20 Ocak 1979 : Bütün ithalat izne bağlandı.
Nescafe, oyun kağıdı, müzik aletleri ve poster ithali yasaklandı. (!!!)
24 Ocak 1979 : Ortak Pazar, Türkiye'ye acil
yardımı görüştü. AET Komisyonu Türkiye'ye verilen kredilerin iki katına
çıkarılmasını kararlaştırdı.
30 Ocak 1979 : Amasya Taşova Cumhuriyet Savcısı,
kimlikleri belirlenemeyen kişilerce öldürüldü.
1 Şubat 1979 : Milliyet Gazetesi Başyazarı ve Genel
Yayın Müdürü Abdi İpekçi, İstanbul Nişantaşı'nda evinin önünde otomobilinin
içindeyken tabanca ile öldürüldü. Cinayeti daha sonradan, Mehmet Ali Ağca'nın
işlediği tespit edildi. Ağca tutuklandı, yargılanırken cezaevinden kaçtı.
- Uzun
yıllar sonra İran'a dönen İmam Humeyni'yi Tahran'da 2 milyon kişi karşıladı.
- MHP
Manisa İl Başkanı Cemil Çöllü, akşam evine giderken uğradığı silahlı saldırı
sonucunda ağır yaralandı.
6 Şubat 1979 : İstanbul'un eski Siyasi Şube Müdürü
Ilgız Aykutlu, evinin önünde silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
8 Şubat 1979 : İstanbul'da, parçalayarak öldürdüğü
bir kadının uzuvlarını her gün kentin değişik bir yerine bırakan katilin
yakalanması için operasyonlar aralıksız devam ederken, kadının kesik başı bir
sinemanın koltuğu altında bulundu.
18 Şubat 1979 : İstanbul halkını dehşete düşüren
parçalanmış kadın cesedinin katili yakalandı.
21 Şubat 1979 : CHP Genel Merkezi bombalandı.
Adana, Ankara ve Kars'ta meydana gelen olaylarda toplam 7 kişi öldü.
24 Şubat 1979 : Piyasada ampul bulunamıyor.
25 Şubat 1979 : Dünyada yaşanan petrol bunalımı
Türkiye'yi derinden etkiliyor. Akaryakıt karneye bağlandı, kriz had safhada.
Yunanistan'dan mazot istedik, olumsuz yanıt verdiler.
3 Mart 1979 : Piyasada ilaç sıkıntısı başladı.
9 Mart 1979 : İstanbul'da banliyö treni kundaklandı.
Konya'da bir kahvehane tarandı. 1 ölü, 3 yaralı var.
10 Mart 1979 : Adıyaman MHP İlçe Başkanı
öldürüldü.
-
Kahramanmaraş'ta bir öğrenci, ağzına kurşun sıkılarak öldürüldü.
11 Mart 1979 : İran, CENTO'daki yükümlülüklerini
reddettiğini açıkladı. Pakistan'da çekildiğini açıkladı. Böylece CENTO, fiilen
dağılmış oldu.
12 Mart 1979 : '12 Mart Muhtırası'nın yıldönümünde
protestolar yapıldı. Akhisar'da Polis ile sol gruplar arasında çıkan çatışmada
1 Polis şehit oldu, 25 kişi yaralandı.
13 Mart 1979 : Yunanistan, NATO'nun askeri
kanadına döndü.
15 Mart 1979 : Türkiye'de CENTO'dan çekildiğini
açıkladı.
16 Mart 1979 : Hükümet nihayet yeni zamları
açıkladı, böylece uzun süredir bekleyen stokçular bir gecede zengin oldular.
23 Mart 1979 : MHP eski milletvekili Halit
Kahraman eroin kaçırırken Yunanistan'da yakalandı.
26 Mart 1979 : İstanbul'da bir kahvehane tarandı,
1 kişi öldü. Gaziantep'te 2, Ünye'de 1 kişi öldürüldü.
-
İstanbul'da Sanayi Odası ve Ankara'da Maliye Bakanlığı binaları bombalandı.
27 Mart 1979 : Yeşilköy Havaalanı'na döviz
yokluğundan dolayı 'pist lambası' alınamadı, pilotlar günlerce Havaalanı'na
'kör iniş' yaptılar.
1 Nisan 1979 : İran İslam Cumhuriyeti kuruldu.
4 Nisan 1979 : Pakistan'da bir süre önce General
Ziya Ül Hak tarafından darbe ile devrilen Başbakan Zülfikar Ali Butto idam
edildi.
7 Nisan 1979 : Türkiye Emekçi Partisi Genel
Başkanı Mihri Belli, İstanbul Sultanahmet'teki parti merkezine giderken yaylım
ateşine tutularak ağır şekilde yaralandı.
-
İstanbul'da, motorin olmadığı için arabalı vapur seferleri iptal edildi.
8 Nisan 1979 : Turgutlu'da, THKP örgütü mensubu 8
terörist, gözaltında tutulan arkadaşlarını kurtarmak için Polis Karakolunu
bastılar. Çıkan çatışmada 2 bekçi şehit oldu, 1 polis ağır yaralandı.
9 Nisan 1979 : CIA hesabına casusluk yaptığı öne
sürülen MİT İstihbarat Başkan Yardımcısı emekli Albay Sebahattin Savaşman 17
yıl 6 ay hapis cezasına mahkum oldu.
13 Nisan 1979 : İstanbul Beykoz'da Polis, THKP-C
militanlarının kaldığı bir eve baskın düzenledi. Çıkan çatışmada 2 Polis şehit
oldu, 2 Polis de yaralandı, 2 militan ise ölü olarak ele geçirildi.
- Ankara'da
Şekerbank eski Genel Müdürü Ömer Suhar evinde ölü olarak bulundu. Ankara ve
Adana'da ise 1'er genç öldürüldü.
16 Nisan 1979 : DİSK, '1 Mayıs İşçi Bayramı'nı
Taksim Meydanı'nda kutlama istekleri İstanbul Valiliği tarafından kabul
edilmeyince, bir açıklama yaparak isteklerinde ısrarlı olduklarını bildirdi.
18 Nisan 1979 : Adana'da militanlar, gözaltına
alınan 5 arkadaşlarını kurtarmak için Hacıbayram Polis Karakolu'nu bastılar.
Çıkan çatışmada 1 Polis Şehit oldu, 1 militan öldü. 3 Polis ile 2 Bekçi ise
yaralandı.
25 Nisan 1979 : Sıkıyönetim, TBMM tarafından
uzatıldı. Meclis'te milletvekilleri arasında 'Türk-Kürt' tartışmaları yaşandı.
29 Nisan 1979 : İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, 1
Mayıs günü İstanbul'da sokağa çıkma yasağı koydu. Şehre giriş ve çıkışlar 30
Nisan akşamından 2 Mayıs sabahına kadar yasaklandı.
- İstanbul
Sıkıyönetim Komutanlığı'nın açıklaması üzerine, DİSK'in 3 yöneticisi, 1 Mayıs'ı
kutlayacaklarını açıklayınca gözaltına alındılar.
- Tiyatro
sanatçısı Muhsin Ertuğrul öldü.
1 Mayıs 1979 : İstanbul'da, partililer ile beraber
sokağa çıkan TİP Genel Başkanı Behice Boran ve TSİP Genel Başkanı Ahmet Kaçmaz
gözaltına alındılar. İstanbul'da sokağa çıkma yasağını ihlal eden 1059 kişi
gözaltına alındı.
2 Mayıs 1979 : Gözaltına alınanlardan 415'i
serbest bırakılırken, 644 kişi savcılığa sevk edildi.
- İstanbul
Gültepe'de bir kişi tabanca ile öldürüldü. Gece şehrin çeşitli yerlerinde
bombalar patladı.
8 Mayıs 1979 : Mersin Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı
Halit Velioğlu ve eşi, evlerinde, biri bayan üç terörist tarafından öldürüldü.
9 Mayıs 1979 : İstanbul'da tüm sarraf ve
kuyumcular, Hükümetin altın piyasasını kontrol altına almayı amaçlayan kararını
protesto etmek için kepenk kapatma eylemi yaptılar.
10 Mayıs 1979 : IMF ile anlaşma sağlanamadı. Kredi
umutları söndü.
11 Mayıs 1979 : İstanbul Ataköy'de, NATO görevlisi
3 Amerikalı asker silahlı saldırıya uğradı, biri öldü, biri yaralandı.
14 Mayıs 1979 : İstanbul Mecidiyeköy'de yüzlerce
kişinin gözü önünde lise öğrencisi bir kız kurşuna dizilerek öldürüldü.
- TÜSİAD
(Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Derneği) gazetelere ilan vererek, Ecevit
Hükümeti'nin çekilmesini istedi.
15 Mayıs 1979 : Brüksel'de yapılan NATO toplantısında
Milli Savunma Bakanı Neşet Akmandor: "Gerekli askeri yardımı alamayan
Türkiye'den, bundan sonra bir şey beklemeyin." dedi.
22 Mayıs 1979 : Oto lastiği krizi büyüyor.
Prelli'de grev var, Good-Year üretimini durdurdu, Lassa ise 0 kapasite ile
çalışıyor.
24 Mayıs 1979 : Hava kuvvetleri'ne bağlı Kayseri
İkmal Bakım Merkezi'nde yapılan ilk Türk uçağı 'Mavi Işık' başarı ile uçtu.
1 Haziran 1979 : Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı,
Dev-Genç'i (Devrimci Gençlik) kapattı.
4 Haziran 1979 : Kahramanmaraş olaylarının sanığı 803
kişinin duruşması Adana'da başladı. 330 sanık için idam isteniyor.
11 Haziran 1979 : IMF'nin şartlarını kabul ettik.
Devalüasyon yapıldı, dolar 47.10 lira.
12 Haziran 1979 : Her şeye tekrar zam yapıldı.
16 Haziran 1979 : 3 gün önce beyin kanaması geçirerek
komaya giren ünlü aktör Ayhan Işık öldü.
18 Haziran 1979 : İstanbul Küçükköy'de 3 kişi bir
kahvehaneye baskın düzenleyerek, içeridekileri kurşun yağmuruna tuttular. 1
kişi öldü, 8 kişi yaralandı.
20 Haziran 1979 : Türkiye'de ilk defa, Vakıf Gureba
Hastanesi'nde bir hastanın beynine pil takıldı.
23 Haziran 1979 : İstanbul Beyazıt Meydanı'nda saatli
bomba patladı, 2 kişi öldü.
30 Haziran 1979 : Ankara'da MHP Genel Merkezi'ne
bomba atıldı, makineli tüfeklerle tarandı, 2 kişi öldü.
2 Temmuz 1979 : Elazığ'da maden müdürü ile eşi
öldürüldü.
5 Temmuz 1979 : THKP-C militanları, İstanbul'da bir
Baş komiser’i şehit ettiler.
8 Temmuz 1979 : Ankara'da 30 Ağustos'ta MHP Genel
Merkezi'ni bombalayanların Polis oldukları ortaya çıktı.
10 Temmuz 1979 : Gazeteci Abdi İpekçi'nin katil
zanlısı Mehmet Ali Ağca yakalandı.
13 Temmuz 1979 : IMF ile Londra'da anlaşma
imzalandı. Borçlarımız ertelendi.
- Ankara'da
Mısır Büyükelçiliği'ni basan Filistinli 3 terörist, Elçilik personelini rehin aldı.
Çıkan çatışmada, 1 Polis ve 1 Bekçi şehit oldu. Teröristler 15 Temmuz'da teslim
oldu.
15 Temmuz 1979 : Kars AP İl Başkanı Medet Alibeyoğlu
öldürüldü.
18 Temmuz 1979 : İstanbul'da bir süre önce bir bayan
turiste tecavüz ettikleri tespit edilen 2 Polis yakalandı.
19 Temmuz 1979 : IMF, 320 milyon dolar krediyi
onayladı.
30 Temmuz 1979 : AP Urfa Milletvekili Mehmet Celal
Bucak ve yakınlarının iftara davet edildiği Hilvan ilçesinin Kırbaç köyündeki
ev, otomatik silahlı 20 kişi tarafından tarandı, 4 kişi öldü, 11 kişi
yaralandı.
1 Ağustos 1979 : 2 gün önce Kırbaç köyünde baskına
uğrayan Bucak aşireti, Siverek'te bir köyü bastı, 2 kişi öldü, 10 kişi
yaralandı.
6 Ağustos 1979 : Adana'da Hacı Ömer Sabancı Kültür
Sitesi'ne bomba atıldı, 3'ü çocuk 4 kişi öldü.
- İlaca
0 zam yapıldı.
17 Ağustos 1979 : Denizli'de bir kahvehane tarandı, 3
kişi öldü.
18 Ağustos 1979 : Demirel, 'Apoculara karşı'
Cumhurbaşkanı Korutürk'ten tedbir istedi. (Yılanın başı küçükken ezilmeliydi.)
21 Ağustos 1979 : Komutanlar Güneydoğu'ya gittiler.
Demirel TBMM'de yaptığı konuşmada, "Güneydoğu'da Devletin yerini Apo
almış." dedi. (!!!)
22 Ağustos 1979 : Bugün Ramazan Bayramı ancak tüm
Yurtta anarşik olaylar hız kesmeden devam ediyor.
23 Ağustos 1979 : Uşak'ta MHP İl Başkanı ve Denizli'de
bir öğretmen öldürüldü.
29 Ağustos 1979 : Son 1 ay içerisinde 17 kişinin
öldürüldüğü Siverek'ten, halk göç etmeye başladı.
31 Ağustos 1979 : Şiddetli yağışların neden olduğu
sellerden dolayı toplam 62 kişi öldü.
19 Eylül 1979 : İstanbul'da, Hergün Gazetesi
tarandı, 1 kişi öldü, 2 kişi yaralandı.
28 Eylül 1979 : Adana Emniyet Müdürü Cevat
Yurdakul, ülkücü olduğu öne sürülen teröristlerce şehit edildi.
30 Eylül 1979 : Çeşitli yerlerde orman yangınları
çıkmaya başladı. (Seçimler yaklaşıyor.)
5 Ekim 1979 : Hafta Sonu Gazetesi, Artist Aynur
Aydan ile olan ilişkisini açıklayınca, İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş istifa
etti.
- Filistin
Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Lideri Yaser Arafat Ankara'ya geldi, Türkiye'de açılan,
elçilik statüsündeki temsilciliğine Filistin Bayrağı çekildi.
12 Ekim 1979 : Hollanda Büyükelçimiz Özdemir
Benler'in oğlu Ahmet Benler Ermeni teröristlerce öldürüldü.
16 Ekim 1979 : Başbakan Bülent Ecevit istifa etti.
17 Ekim 1979 : Ankara'da bir Camii'nin avlusunda
oturanlara ateş açıldı, 1 kişi öldü.
18 Ekim 1979 : Hükümeti kurma görevi AP Lideri
Demirel'e verildi.
21 Ekim 1979 : Kızılay Kan Merkezi tarafından
dağıtılan hastalıklı kanlar yüzünden 30 kişinin öldüğü açıklandı.
24 Ekim 1979 : Sıkıyönetim 19 İlde 2 ay daha
uzatıldı.
27 Ekim 1979 : İstanbul Bayrampaşa'da bir
kahvehane tarandı, 6 kişi öldü, 6 kişi de yaralandı.
6 Kasım 1979 : Sıkıyönetim Komutanlığı, İlerici
Gençlik Derneği'ni (İGD) kapattı.
10 Kasım 1979 : Atatürk'ün ölüm yıldönümü
törenlerine, MSP Lideri Necmettin Erbakan ve diğer partililer katılmadılar.
12 Kasım 1979 : AP Lideri Demirel, MHP ve MSP'nin
dışarıdan desteklediği azınlık Hükümeti'ni açıkladı.
15 Kasım 1979 : İstanbul Haydarpaşa önlerinde bir
Yunan şilebiyle çarpışan, İndependenta isimli dev Romen tankeri infilak edip yanmaya
başladı. Kazada 51 denizci öldü. Yangın söndürülemiyor. 96.000 ton ham petrolün
denize döküldüğü tespit edildi.
19 Kasım 1979 : Ülkücü olduğu belirtilen gazeteci
İlhan Darendelioğlu, İstanbul'da öldürüldü.
20 Kasım 1979 : Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekan
Yardımcısı Prof. Ümit Yaşar Doğanay öldürüldü.
21 Kasım 1979 : Milletvekili transferleri artarak
devam ediyor.
25 Kasım 1979 : Mehmet Ali Ağca, askeri cezaevinden
kaçtı.
- AP
azınlık Hükümeti, MHP, MSP ve CHP'den ayrılan bazı milletvekillerinin desteğiyle
güvenoyu aldı.
26 Kasım 1979 : İstanbul'da TÖB-DER'li 1 öğretmen
ile 4 işçi öldürüldü.
28 Kasım 1979 : Papa 2. John Paul Ankara'ya geldi
ve ilk kez ayak bastığı Müslüman bir ülkenin toprağını öptü.
- Urfa'nın
Hilvan ve Siverek İlçelerinde gizli bir Kürt partisi kuran 242 Apocu yakalandı.
(PKK'nın ilk tohumları.)
-
İstanbul'da 2 kişi öldürüldü. Polis otosu tarandı, 1 Polis yaralandı.
1 Aralık 1979 : Başbakan Demirel tarafından,
Başbakanlık Müsteşarlığı'na Turgut Özal atandı.
3 Aralık 1979 : 67 İlin Valisi değiştirildi.
4 Aralık 1979 : Kırıkhan'da 8 kişilik bir alevi
ailesi, benzin dökülerek yakıldı.
7 Aralık 1979 : İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi
Prof. Cavit Orhan Tengil, 4 terörist tarafından kurşunlanarak öldürüldü.
10 Aralık 1979 : 52 İlin Emniyet Müdürü
değiştirildi.
13 Aralık 1979 : Ünlü şair ve yazar Behçet Necatigil
öldü.
14 Aralık 1979 : İstanbul Haydarpaşa Limanı önünde
29 günden beri yanan İndependenta isimli tanker fırtına sayesinde söndü.
15 Aralık 1979 : İstanbul Beşiktaş'ta bir kahvehaneye
bomba atıldı, 5 kişi öldü, 19 kişi yaralandı.
17 Aralık 1979 : Ankara'da Polisler tarafından, 'MSP
Milli Görüş Kültür Sarayı' adı verilen binada yapılan aramada gizli bir atış
poligonu bulundu. MSP Yenimahalle İlçe Merkezi ve Akıncılar Lokali'nin
bulunduğu binada yapılan aramalarda ise, Türkiye'de Humeyni tipi bir ayaklanma
başlatmayı amaçlayan bildiriler bulundu.
23 Aralık 1979 : Bugün meydana gelen anarşik
olaylarda toplam 9 kişi öldü.
24 Aralık 1979 : Kahramanmaraş'ta geçen yıl meydana gelen
elim olayların yıldönümünde tüm Yurtta olaylar çıktı. Ankara'da, okullarda ders
yapılamadı. Çıkan olaylarda biri öğretmen, biri öğrenci toplam 3 kişi öldü.
- Ankara
Sıkıyönetim Komutanlığı'nca TÖB-DER kapatıldı.
- Tüm
yurtta devam eden öğretmen direnişi nedeniyle yüzlerce öğretmen gözaltına
alındı.
30 Aralık 1979 : İstanbul Yeşilköy Havaalanı'nda ard
arda iki bomba patladı. Havaalanı'nda büyük hasar meydana geldi.